Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2009

αποφάσισε να είσαι υγιής, 6ο κεφάλαιο











Luciana Baroni
Hans Diehl

ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΥΓΙΗΣ!

Η υγεία είναι αποτέλεσμα επιλογής, όχι της μοίρας


Ενότητα 2η: οι ασθένειες του τρόπου ζωής



Κεφάλαιο 6: η στεφανιαία νόσος
Κεφάλαιο 7: αντισταθείτε στην καρδιοπάθεια
Κεφάλαιο 8: η υπέρταση
Κεφάλαιο 9: η εγκεφαλική αποπληξία
Κεφάλαιο 10: ο καρκίνος
Κεφάλαιο 11: ο διαβήτης
Κεφάλαιο 12: η οστεοπόρωση
Κεφάλαιο 13: η αρθρίτιδα
Κεφάλαιο 14: η παχυσαρκία
Κεφάλαιο 15: το αλκοόλ
Κεφάλαιο 16: το κάπνισμα του τσιγάρου
Κεφάλαιο 17: η καφεΐνη
Κεφάλαιο 18: η νομιμοποιημένη κατάχρηση φαρμάκων



για τα βιογραφικά των συγγραφέων
βλέπε "εισαγωγή":

http://hellenicvegetarian.blogspot.com/2009/01/blog-post.html



Αποποίηση Ευθύνης /Προειδοποίηση: οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό το κείμενο αποσκοπούν σε μια γενική πληροφόρηση και δεν αποτελούν ιατρικές συμβουλές ή θεραπείες. Για οποιοδήποτε ειδικό ιατρικό ζήτημα, που αφορά συμπτώματα ή θεραπείες, παραπέμπουμε απευθείας στον ειδικό γιατρό της εμπιστοσύνης σας.



Κεφάλαιο 6ο: η στεφανιαία νόσος


Στο τραπέζι με το δολοφόνο: εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο πεθαίνουν από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς η κοινή γνώμη, ο τύπος ή τα θεσμικά όργανα να δείχνουν το παραμικρό ενδιαφέρον. Και όμως, ο πιο φοβερός δολοφόνος είναι παρόν κάθε μέρα στο τραπέζι.


Δηλαδή είναι αυτό που τρώμε που προκαλεί το έμφραγμα;
Όχι ακριβώς. Ο κύριος ένοχος είναι η υπερβολή στα λίπη και τη χοληστερίνη στην τροφή, που ευθύνεται για τη σταδιακή σκλήρυνση και στένωση, μέχρι την τελική απόφραξη, των στεφανιαίων αρτηριών, που μεταφέρουν οξυγόνο στην καρδιά.

Πως προκαλείται αυτή η ασθένεια των αρτηριών;
Κατά τη γέννηση οι αρτηρίες είναι λείες και ελαστικές και τέτοιες θα έπρεπε να διατηρούνται. Αντίθετα, συχνά στα τοιχώματα τους σχηματίζονται εναποθέσεις χοληστερίνης, λιπών και ασβεστίου που με τον καιρό εμποδίζουν την κυκλοφορία του οξυγόνου.
Κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο πολύ Ευρωπαίοι αναγκάστηκαν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες, περνώντας από μια δίαιτα που βασιζόταν παραδοσιακά στο κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά σε μια πιο περιορισμένη που αποτελούνταν από πατάτες, δημητριακά, όσπρια, χόρτα και λαχανικά. Αποτέλεσμα; Μία δραστική μείωση των ασθενειών που σχετίζονται με την αθηροσκλήρωση (έμφραγμα, εγκεφαλικό, διαβήτης), της ηπατικής λιθίασης και ορισμένων τύπων καρκίνου, επίδραση που παρατεινόταν για είκοσι χρόνια μετά το τέλος του πολέμου.
Από τότε έχει συλλεγεί ένας τεράστιος όγκος δεδομένων σε όλο τον κόσμο και τα συμπεράσματα είναι ουσιαστικά ομόφωνα: οι δίαιτες πλούσιες σε λίπη και χοληστερόλη είναι υπεύθυνες για την αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα (χοληστερολαιμία) και την εκδήλωση των καρδιακών παθήσεων. Οι φτωχές σε λίπη και χοληστερίνη δίαιτες (τρόποι διατροφής) μειώνουν τη χοληστερολαιμία και την εμφάνιση των καρδιακών παθήσεων και ευνοούν άμεσα την υποχώρηση της αρτηριοσκληρωτικής πλάκας.

Πως μπορούμε να ξέρουμε αν πάσχουμε από αρτηριοσκλήρωση;
Η ασθένεια δεν παρουσιάζει συμπτώματα μέχρι μια αρτηρία να στενέψει πάρα πολύ (έως και κατά 80%) ή ένα θραύσμα πλάκας («έμβολο») ή ένας θρόμβος να αποκολληθεί και να την αποφράξει αιφνίδια.
Κάποια άτομα αρχίζουν να υποφέρουν από κυνάγχη (οξείς πόνους στο θώρακα) κατά τη διάρκεια κάποιας προσπάθειας. Για πολλούς αντίθετα το καρδιακό έμφραγμα είναι το πρώτο σύμπτωμα, και για περίπου το 1/3 από αυτούς αιτία αιφνίδιου θανάτου.

Μα ποιος διατρέχει κίνδυνο εμφράγματος;
Η θεωρία των παραγόντων κινδύνου είναι μια καλή μέθοδος για να προσδιορίσουμε τις πιθανότητες να προσβληθούμε από αυτή τη βαριά ασθένεια:

A. Ο κύριος παράγοντας κινδύνου είναι η αυξημένη χοληστερολαιμία. Οι άντρες από τα 50 και πάνω, με χοληστερολαιμία πάνω από 295 mg/dL βρίσκονται σε 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο αρτηριοσκλήρωσης από τους άντρες ίδιας ηλικίας με χοληστερολαιμία κάτω από 200 mg/dL. Μια μείωση κατά 20% της χοληστερολαιμίας μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοστεφανιαίας νόσου.

B. Το κάπνισμα ευθύνεται για τον 1 στους 3 θανάτους από παθολογίες της καρδιάς. Στα 60 χρόνια, όποιος καπνίζει διατρέχει 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από αυτή την αιτία.

Γ. Στην Ιταλία ένας ενήλικας στους τρεις υποφέρει από υπέρταση. Η υπέρταση τριπλασιάζει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακές ασθένειες.

Δ. Η εμφάνιση καρδιαγγειακών ασθενειών αυξάνεται με την αύξηση του σωματικού βάρους. Στα 60 χρόνια ηλικίας ο κίνδυνος θανάτου για παχύσαρκους άντρες αυξάνεται 5 φορές.

Ε. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι: ο διαβήτης, τα αυξημένα τριγλυκερίδια, καθιστικός τρόπος ζωής, άγχος και αυξημένα αιματικά επίπεδα ομοκυστεΐνης.

Ευτυχώς αυτοί οι παράγοντες κινδύνου μπορούν να ελεγχθούν με τις κατάλληλες αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής, κάποιοι ήδη σε χρονικό διάστημα μερικών εβδομάδων. Η κληρονομικότητα, η ηλικία και το φύλο είναι παράγοντες κινδύνου όπου δεν μπορούμε να επέμβουμε, αλλά είναι και οι λιγότερο καθοριστικοί.


Στην Ιταλία κάθε χρόνο το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
πλήττει περίπου 160 χιλιάδες άτομα, από τα οποία
τα 35 χιλιάδες δεν επιβιώνουν.



Μα τα φάρμακα και η χειρουργική δεν είναι χρήσιμα;
Τα φάρμακα μπορεί να χρησιμέψουν όταν η χοληστερολαιμία είναι επικίνδυνα ψηλή και δεν αντιδράει στη δίαιτα. Είναι όμως φάρμακα που μπορεί να επιφέρουν βαριές παρενέργειες, απαιτούν επανειλημμένες αναλύσεις αίματος και αυστηρή ιατρική επίβλεψη.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι πιο θεαματικές: η ένθεση «μπαϊ-πας» (παράκαμψη του κατεστραμμένου τμήματος της στεφανιαίας αρτηρίας με μεταμόσχευση τμήματος αρτηρίας από άλλο σημείο του σώματος του ίδιου του ασθενή), η διεύρυνση των αρτηριών με «μπαλονάκι», η τοποθέτηση «στεντ». Σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξαν σημαντικά αποτελέσματα. Αλλά με το πέρασμα του χρόνου, οι στατιστικές δείχνουν πόσο πολλές από αυτές τις επεμβάσεις δεν επιμηκύνουν τη ζωή ούτε αναγκαστικά βελτιώνουν την ποιότητά της. Η ιατρικές επεμβάσεις είναι μόνο προσωρινά η πιο αποτελεσματική θεραπεία, αλλά η μόνη λύση σε μακρύ χρονικό ορίζοντα είναι η ριζική αλλαγή του τρόπου ζωής.

Παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια:

Χοληστερολαιμία LDL
Παχυσαρκία
Διαβήτης
Υπέρταση
Τριγλυκερίδια
Κάπνισμα
Καθιστική ζωή
Άγχος
Ηλικία
Φύλο
Γενετική (κληρονομικότητα)


Με κόκκινο χρώμα: εξαρτώνται από τη δίαιτα (τρόπο διατροφής)
Με ροζ χρώμα: εξαρτώνται από τον τρόπο ζωής (τις βιοτικές συνήθειες)
Με δαμασκηνί χρώμα: μη επηρεάσιμοι από εμάς παράγοντες


Τι είναι λοιπόν το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε;
Είναι πάντα καλύτερο να προλαμβάνουμε από το να θεραπεύουμε. Αλλά ακόμα κι αν επισυμβεί η καρδιοπάθεια, δε θα ήταν σε καμιά περίπτωση πολύ αργά για να τροποποιήσουμε τον τρόπο ζωής μας. Πραγματικά, με ένα κατάλληλο τρόπο ζωής είναι δυνατό να καθαρίσουμε ξανά τις αρτηρίες, να μειώσουμε τον κίνδυνο θανάτου από αρτηριοσκλήρωση και να αυξήσουμε τα χρόνια δραστήριας και παραγωγικής ζωής. Επεμβαίνοντας με αποτελεσματικό τρόπο στους κύριους παράγοντες κινδύνου είναι δυνατό να πετύχουμε αξιοσημείωτα αποτελέσματα σε οποιαδήποτε ηλικία, συχνά ήδη μετά από λίγες μόνο εβδομάδες.
Με απλά φαγητά που ετοιμάζουμε στο σπίτι, πολύ φτωχά σε λίπη και χοληστερίνη και πλούσια σε σύνθετους, μη ραφιναρισμένους υδατάνθρακες (βλέπε κεφάλαιο 20 προσεχώς) και φυτικές ίνες (βλέπε κεφάλαιο 28 προσεχώς), είναι δυνατόν να μειώσουμε τα επίπεδα χοληστερολαιμίας κατά 20 με 30% και, σε πολλές περιπτώσεις, να θεραπεύσουμε το διαβήτη (κεφ. 11 προσεχώς) και να ελέγξουμε την παχυσαρκία (βλέπε κεφάλαιο 14 «η παχυσαρκία» [ως ασθένεια] & Ενότητα 4η, «ο έλεγχος του σωματικού βάρους», κεφάλαια 32 ως 41 –και αυτά προσεχώς) επιτυγχάνοντας μια σταδιακή αλλά σταθερή απώλεια βάρους. Περιορίζοντας επιπλέον και το αλάτι, είναι δυνατόν να φέρουμε σε σύντομο χρόνο στα κανονικά επίπεδα επίσης και την αρτηριακή πίεση (βλέπε κεφάλαιο 8 σε λίγες μέρες).
Είναι σημαντικό ακόμα να κάνουμε φυσική εξάσκηση κάθε μέρα (βλέπε κεφάλαιο 47 προσεχώς).
Στην βόρεια Αμερική έχει εκτιμηθεί ότι αν μειώναμε τη χοληστερολαιμία κάτω από τα 180 mg/dL, την αρτηριακή πίεση κάτω από τα 125 χιλιοστά υδραργύρου (mmHg) και εγκαταλείπαμε το κάπνισμα, θα μπορούσαμε να προλάβουμε το 82% των εμφραγμάτων που συμβαίνουν πριν την ηλικία των 65 χρόνων.
Αυτές οι στοιχειώδεις αλλαγές του τρόπου ζωής θα επέτρεπαν στη χώρα μας να βελτιώσει τη δημόσια υγεία περισσότερο από όσο το κάνουν όλα τα νοσοκομεία, οι χειρουργικές επεμβάσεις και τα φάρμακα μαζί.

«Οι κάτοικοι του Φάμινγκαμ με ένα επίπεδο χοληστερίνης
κάτω από 150 mg/dL δεν προσβάλλονταν από έμφραγμα».
Γουίλιαμ Καστέλι, γιατρός, σχολιάζοντας τα πορίσματα
της διάσημης Έρευνας για την Καρδιά του Φάμινγκαμ.



Δέστε για να πιστέψετε!
Το τεστ (ερωτηματολόγιο) που ακολουθεί, που σχεδιάστηκε από το Ινστιτούτο Ιατρικής του Τρόπου Ζωής της Καλιφόρνιας (Lifestyle Medicine Institute), επιτρέπει να προσδιορίσουμε και να ερμηνεύσουμε τον κίνδυνο και να καταλάβουμε πώς μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε. Μας παρέχει μια ένδειξη κατά προσέγγιση του σχετικού κινδύνου και επιτρέπει να εντοπίζουμε τους τομείς όπου μπορούμε να επέμβουμε. Το ερωτηματολόγιο εξετάζει 8 παράγοντες κινδύνου, προσδίδοντας στον καθένα μια βαθμολογία από 1 ως 8.

Στην πράξη

Καρδιοστεφανιαία νόσος: πόσο κινδυνεύετε;

HeartScreen
–ερωτηματολόγιο για τον ενδεικτικό αυτοπροσδιορισμό του κινδύνου προσβολής από έμφραγμα και εγκεφαλική αποπληξία (από το Lifestyle Medicine Institute, USA)

Παράγοντες κινδύνου και βαθμολογία επιπέδου κινδύνου

1. Χοληστερίνη (mg/dL)*
κάτω από 160: 0
160~179: 1
180~199: 2
200~219: 3
220~239: 4
240~259: 5
260~279: 6
280~299: 7
πάνω από 300: 8

2. Αρτηριακή πίεση (mmHg)*

κάτω από 110: 0
110~119: 1
120~129: 2
130~139: 3
140~159: 4
160 και πάνω: 5

3. Κάπνισμα (τσιγάρα την ημέρα)
Κανένα: 0
Ως 5: 1
5~9: 2
10~19: 3
20~29: 4
30 και πάνω: 5

4. Υπερβάλλον σωματικό βάρος**
(%+ από το ιδανικό βάρος)
0~4: 0
5~9: 1
10~14: 2
15~19: 3
20~29: 4
30 και πάνω: 5

5. Τριγλυκερίδια (mg/dL)*
κάτω από 100: 0
100~149: 1
150~249: 2
250~349: 3
350 και πάνω: 4

6. Διαβήτης (χρόνια που πάσχετε)
0: 0
λιγότερα από 5: 1
5~10: 2
από 10 και πάνω: 3

7. Καρδιακή συχνότητα σε κατάσταση ηρεμίας
(παλμοί/λεπτό)
κάτω από 56: 0
56~62: 1
63~69: 2
70~80: 3
από 80 και πάνω: 4

8. Άγχος
Σπάνια σε ψυχική ένταση: 0
Σε ένταση 3 φορές την εβδομάδα: 1
Σε ένταση 2~3 φορές τη μέρα: 2
Σε ένσταση με φρενήρεις ρυθμούς: 3
Παίρνετε ηρεμιστικά: 4

*για τις τιμές της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της αρτηριακής πίεσης συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Οι αιματολογικές παράμετροι θα προσδιοριστούν σε ένα αιματολογικό εργαστήριο. Οι πληροφορίες που θα πάρετε θα μπορούσαν να σας σώσουν τη ζωή. Όποιος λαμβάνει φάρμακα για υπέρταση να προσθέσει στον παράγοντα «2» 4 βαθμούς ανεξάρτητα από τα επίπεδα πίεσης.

**για να προσδιορίσετε την ποσοστιαία αναλογία επιπλέον βάρους σας βρέστε πρώτα πιο είναι το ιδανικό βάρος σας (βλέπε κεφάλαιο 33 προσεχώς) και αφαιρέστε το από το πραγματικό σωματικό βάρος σας. Διαιρέστε το αποτέλεσμα με το ιδανικό βάρος σας και πολλαπλασιάστε το με το 100.

Παράγοντες κινδύνου Η βαθμολογία σας


1. Χοληστερίνη>>>>>>>>>>>>>>>>>____________

2. Αρτηριακή πίεση>>>>>>>>>>>>>>____________

3. Κάπνισμα>>>>>>>>>>>>>>>>>>>____________

4. Υπερβάλλον σωματικό βάρος>>>>>>____________

5. Τριγλυκερίδια>>>>>>>>>>>>>>>>____________

6. Διαβήτης>>>>>>>>>>>>>>>>>>>____________

7. Καρδιακή συχνότητα>>>>>>>>>>>____________

8. Άγχος>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>____________


Συνολική βαθμολογία:>>>>>>>>____________


Αποτελέσματα του ερωτηματολόγιου:

Βαθμοί 0~6: ιδανική βαθμολογία
Η προσβολή από έμφραγμα ή εγκεφαλικό είναι πολύ απίθανη, ειδικά αν η χοληστερολαιμία είναι κατώτερη από 160.

Βαθμοί 7~14: αυξημένος κίνδυνος
Η πιθανότητα να εμφανιστεί καρδιοπάθεια ή εγκεφαλική αποπληξία είναι το 1/3 σε σχέση με το μέσο όρο, αλλά παρόλα αυτά 3 φορές μεγαλύτερη από ότι στην προηγούμενη ομάδα.

Βαθμοί 15~22: ψηλός κίνδυνος
Είναι ο μέσος όρος κινδύνου εμφάνισης των νόσων αυτών στο γενικό πληθυσμό, αλλά αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος είναι 10 φορές μεγαλύτερος από εκείνον της «ιδανικής» κατηγορίας.

Βαθμοί 23~30: πολύ υψηλός κίνδυνος
Η πιθανότητα να εκδηλωθεί καρδιοπάθεια ή αποπληξία είναι μεγαλύτερη κατά 3 φορές σε σχέση με το μέσο όρο και κατά 30 φορές σε σχέση με την «ιδανική» κατηγορία. Είναι απαραίτητο να επέμβετε! Είναι δυνατό να «κατεβείτε» 4 βαθμούς σε 4 με 8 εβδομάδες, απλά μειώνοντας την χοληστερολαιμία και την πίεση με την κατάλληλες αλλαγές στη διατροφή σας.

Βαθμοί 31~38: άμεσος κίνδυνος!




Η πιθανότητα να υποστείτε έμφραγμα ή να προσβληθείτε από αποπληξία είναι 4 με 6 φορές σε σχέση με το μέσο όρο και περίπου 50 φορές σε σχέση με την «ιδανική» κατηγορία. Είναι απαραίτητο να κάνετε κάτι άμεσα!



Dr.ssa Luciana Baroni,
Societa’ Scientifica di Nutrizione Vegetariana, SSNV-Onlus, Italia
Dr. Hans Diehl,
Lifestyle Medicine Institute, Loma Linda, Ca, USA

1 σχόλιο:

Αλεξανδρίδης Γιώργος είπε...

Σπουδαία πραγματικά η δουλειά που έκανες Κώστα και ελπίζω να γίνει αφορμή όσοι τη διαβάσουν να πάρουν αποφάσεις σημαντικές για τη ζωή τους άμμεσα!
Αύριο κιόλας κάνω εξετάσεις αίματος!