Σάββατο 22 Μαρτίου 2008

ΔΙΑΙΤΑ ΖΩΗΣ!


ΔΙΑΙΤΑ ΖΩΗΣ!

[δίαιτα: τρόπος & συνήθειες ζωής / διαβίωσης]

ή, πώς να χάσουμε εύκολα και μόνιμα τα περιττά κιλά,
βελτιώνοντας ταυτόχρονα την υγεία μας!

Από τον Κωνσταντίνο Γκαρέλα

Στο φίλο Δημήτρη

Το «πρόβλημα βάρους» για τους ανθρώπους στη σημερινή εποχή είναι ένα πολύ διαδομένο πρόβλημα που διαρκώς επιδεινώνεται: ποιοτικά (όλο και μεγαλύτερο υπερβάλλον βάρος) και ποσοτικά (όλο και περισσότεροι άνθρωποι το αντιμετωπίζουν). Το επιπλέον βάρος δεν είναι μόνο ένα αισθητικό (για ευνόητους λόγους) και πρακτικό πρόβλημα (δυσκολότερες μετακινήσεις κλπ), είναι άμεσα συνδεδεμένο και με πολλά δεινά ακόμα που έπονται και που προκαλεί, δηλαδή με όλες σχεδόν τις λεγόμενες «ασθένειες της αφθονίας», όπως διαβήτης τύπου 2, εγκεφαλικά, εμφράγματα, αρθρίτιδα, υπέρταση και άλλες.
Ενώ όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά, γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούνε αποτελεσματικά να αλλάξουν τη μοίρα τους, αποφεύγοντας ή χάνοντας το περιττό βάρος, ώστε και την εμφάνισή τους να βελτιώσουν, αλλά και κυρίως να προστατέψουν και να καλυτερέψουν σημαντικά την υγεία και τη φυσική τους κατάσταση, άρα και την ποιότητα ζωής τους;
Απάντηση: γιατί ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει κάποια απλά πράγματα, και κάποιοι –πολύ λιγότεροι…- έχουν (πολύ μεγαλύτερο!) συμφέρον ποτέ να μην τα μάθει!
Ποια είναι λοιπόν αυτά τα απλά πράγματα, που μαθαίνοντας τα θα μπορέσουμε όχι μόνο να χάσουμε, πανεύκολα και μόνιμα, τα κιλά-βάσανο αλλά και θα βελτιώσουμε την υγεία μας;

Είναι ό,τι αφορά:

1. τη συχνότητα,
2. την ποσότητα αλλά κυρίως,
3. την ποιότητα (:το είδος) της διατροφής μας!

Δηλαδή κυρίως οι κατηγορίες των τροφίμων που έχουμε διαμορφώσει βιοτική ΣΥΝΗΘΕΙΑ να προσλαμβάνουμε συνήθως με τη διατροφή, και ακόμα το πότε και το πόσο συνηθίσαμε (και άρα προτιμάμε «αυτόματα» & ασυναίσθητα –εδώ θα ταίριαζε και «απερίσκεπτα») να τρώμε στη ζωή μας.

Αν συνηθίσουμε να τρεφόμαστε και να ικανοποιούμαστε με τα τρόφιμα που είναι πιο κατάλληλα για τον ανθρώπινο οργανισμό (γιατί και ο άνθρωπος είναι σα μια μηχανή, ή ένα αυτοκίνητο, και θέλει το κατάλληλο καύσιμο για να λειτουργήσει καλύτερα και να μην καταστραφεί μέσο- μακροπρόθεσμα), αν τα τρώμε σε λογικές ποσότητες και στο σωστό χρόνο (αυτό σημαίνει ότι δε «σκάμε» και δε μασουλάμε διαρκώς, βλ. παρακάτω) και αν υιοθετήσουμε επιπρόσθετα κάποιες ακόμα συνήθειες ζωής που είναι ευεργετικές για την υγεία, όπως βασικά η εκγύμναση (η πιο εύκολη και από τις καλύτερες μορφές της είναι το απλό ζωηρό περπάτημα!) και η φροντίδα για την καλή μας ψυχική διάθεση, τότε και το πρόβλημα του βάρους θα έχουμε (στο σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα κάποιων μηνών, όχι σε μια μέρα ή εβδομάδα!) εύκολα και μόνιμα λύσει, αλλά θα έχουμε παράλληλα βελτιώσει και ουσιαστικά θωρακίσει και την υγεία μας!

Επειδή αναφερόμαστε συνέχεια στον όρο «συνήθειες», ας δώσουμε και έναν ορισμό, τι είναι και τι κάνουν αυτές οι περίφημες συνήθειες!

Οι συνήθειες είναι ασυναίσθητα επαναλαμβανόμενες επίκτητες λειτουργικές διαδικασίες και επιλογές που εκτελούμε καθημερινά χωρίς να τις σκεφτόμαστε.

Είναι εντελώς απαραίτητες για τη ζωή μας, γιατί τη διευκολύνουν αφάνταστα. Είναι όπως το μονοπάτι στην εξοχή ή στο βουνό που μας διευκολύνει να φτάσουμε από το ένα μέρος στο άλλο –δε χρειάζεται να περνάμε μέσα από θάμνους ή να σκαρφαλώνουμε σε βράχια! Το μονοπάτι αυτό «σκάφτηκε» από το πολύ και συνεχές περπάτημα πάνω του, δηλαδή την πολλή και επανειλημμένη χρήση. Έτσι και οι συνήθειες: δύσκολα βγαίνουμε από τα «εσκαμμένα», αλλά δεν είναι και αδύνατο! Χρειάζεται μόνο λίγη επιμονή και υπομονή (συνήθως τρεις εβδομάδες [μόνο!] συνειδητής προσπάθειας) και η καινούργια (υγιεινή και καλύτερη) ενσυνείδητη προσπάθεια γίνεται κι αυτή αυτόματη, αυτονόητη –«εσκαμμένη» συνήθεια, δηλαδή επιλογή και τρόπος ζωής! Απλά χρειάζεται προσοχή να μην «ξαναπέσουμε» στις παλιές –καταστροφικές- συνήθειες, φαινόμενο πολύ συχνό και επίφοβο!

Τα σημεία κλειδιά ως προς τη διατροφή, που θα καθορίσουν αν θα είμαστε υπέρβαροι και υποψήφιοι ασθενείς ή το αντίθετο είναι λοιπόν τρία, όπως είπαμε,
η ποσότητα, η συχνότητα, και η ποιότητα,
(δηλαδή το είδος) των τροφών που θα αποτελούν, αυτονόητα και «αυτόματα», τη βάση και τον κορμό της διατροφής μας. Ας δούμε αυτά τα σημεία λίγο πιο αναλυτικά, ξεκινώντας από τα πιο εύκολα σε εκείνα που θέλουν περισσότερη επεξήγηση.

Η συχνότητα: αυτή πρέπει να επιτρέπει καταρχήν στο πεπτικό μας σύστημα να λειτουργεί χωρίς να ταλαιπωρείται και δυσκολεύεται άσκοπα: δεν πρέπει να «ρίχνουμε» διαρκώς πράγματα στο στομάχι μας! Πρέπει να το αφήνουμε να ολοκληρώνει τον κύκλο λειτουργίας του, δηλαδή για 4 τουλάχιστον ώρες μετά από κάθε (κύριο έστω) γεύμα ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να βάζουμε τίποτα στο στόμα μας (εκτός από νερό, κι αυτό ακόμα όσο γίνεται αργότερα από το γεύμα), γιατί αλλιώς το στομάχι πρέπει να διακόψει τη λειτουργία πέψης, που είναι μια περίπλοκη διαδικασία, για να ασχοληθεί με τα νέα «εισερχόμενα». Τι γίνεται όμως: οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ να μασάμε και να καταπίνουμε διαρκώς, λες και είμαστε τρωκτικά ή μηρυκαστικά! Αυτό το λάθος πρέπει να εκλείψει, πρέπει να σεβόμαστε το στομάχι και τον οργανισμό μας και να μην το υποβάλουμε σ’ αυτό το βασανιστήριο, το συνεχές, αέναο και πάντα ατελείωτο σταμάτα-ξεκίνα της πέψης. Είναι απλά (και αυτό) ΘΕΜΑ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ!!!
Στο θέμα της συχνότητας μπορούμε να βάλουμε και το θέμα του καλύτερου επιμερισμού, της καλύτερης χρονικής κατανομής στη διάρκεια της κάθε μέρας των γευμάτων που της αντιστοιχούν. Και αυτό δεν είναι δύσκολο ούτε να το προσδιορίσουμε, αλλά ούτε και να το συνηθίσουμε (είπαμε όλα είναι θέμα συνήθειας) και να το καταφέρουμε. Ο ανθρώπινος οργανισμός (όπως και των άλλων ζώων) λειτουργεί όταν υπάρχει και εδώ μια τάξη.
Τι ποιο απλό και αυταπόδεικτο και «μπανάλ» να πούμε ότι θα πρέπει κανονικά να γίνονται τρία βασικά γεύματα τη μέρα, πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό. (Οι συγκεκριμένες συνήθης ώρες για κάθε ένα από αυτά τα γεύματα είναι καθαρά θέμα του τι εξυπηρετεί και βολεύει τον καθένα.) Σ’ αυτά τα κυρίως γεύματα μπορούμε να προσθέσουμε και κάποια ενδιάμεσα «μικρογεύματα», (φρούτα, ροφήματα, ελαφρά «σνακ») εφόσον το θέλουμε και υπάρχει η απαραίτητη χρονική απόσταση μεταξύ αυτών και των κυρίως γευμάτων. Είναι θέμα ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ να μάθουμε να σεβόμαστε τον οργανισμό μας (δηλαδή τον εαυτό μας) και να συνηθίσουμε να μη ρίχνουμε διαρκώς και αδιάκριτα τρόφιμα στο στομάχι μας. Ας θυμόμαστε ότι η άκρως περίπλοκη διαδικασία της πέψης δεν τελειώνει με την κατάποση των τροφίμων (και των ποτών πλην νερού!) αλλά τότε ξεκινά!
Επίσης ένα σημαντικό λάθος που πρέπει να αποφεύγεται είναι η ΣΥΝΗΘΕΙΑ να μην τρώμε πρωινό, είτε καθόλου, είτε να το αντικαθιστούμε αργότερα με κάποια ακατάλληλη τροφή όπως μπουγάτσα, τυρόπιτα, κρουασάν, ζαχαρούχα αναψυκτικά κλπ. Το γιατί όλα αυτά τα τρόφιμα είναι ακατάλληλα να αποτελούν τη βάση της διατροφής μας (το πρώτο βασικό και σημαντικότατο γεύμα της μέρας) θα το εξηγήσουμε παρακάτω, στο θέμα της ποιότητας.
Αντίθετα οι περισσότεροι τι κάνουν: αφού έχουν φάει πολύ και βαριά και ακατάλληλα τρόφιμα το προηγούμενο βράδυ, (επιβαρύνοντας βραδιάτικα το στομάχι τους που κι αυτό όμως έχει ανάγκη από ένα διάλειμμα και ξεκούραση!) και συνήθως έχουν και ξενυχτίσει, το πρωί είναι φυσικό να μην έχουν ούτε τη διάθεση, την όρεξη δηλαδή, ούτε το χρόνο για ένα κανονικό πρωινό, έστω για να το ετοιμάσουν και να το πάρουν μαζί στη δουλειά τους.


Ας έρθουμε τώρα στο δεύτερο σημείο-κλειδί, αυτό της ποσότητας. Και αυτό δεν είναι καθόλου δύσκολο να το εξηγήσουμε.
Και εδώ είναι θέμα καθαρά ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ, όχι μόνο να μάθουμε και να συνηθίσουμε να μην επιβαρύνουμε το στομάχι μας με υπερβολική ποσότητα τροφίμων σεβόμενοι (και μη αλλοιώνοντας) την (αρχική) χωρητικότητά του. Γιατί το στομάχι είναι σαν ένα μπαλόνι που μπορεί να φουσκώσει και να «ξεχειλώσει»!
Αν ΣΥΝΗΘΙΣΟΥΜΕ να σηκωνόμαστε με «ελαφρύ στομάχι», όπως λέγεται, από το τραπέζι, κάναμε το πρώτο σημαντικό βήμα! Το δεύτερο βήμα, και άμεσα αλληλένδετο με το επόμενο θέμα της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ (δηλαδή του είδους και των χαρακτηριστικών) που θα μας απασχολήσει αμέσως παρακάτω, είναι να μάθουμε και να ΣΥΝΗΘΙΣΟΥΜΕ (δηλαδή να το κάνουμε ασυναίσθητα, χωρίς κόπο!) να προτιμούμε τρόφιμα που ενώ έχουν όγκο (δηλαδή μας χορταίνουν!) δεν έχουν αντίστοιχα πολλές θερμίδες (δηλαδή δε μας «παχαίνουν»!).
Και ποια είναι αυτά τα τρόφιμα θα πει κανείς, που «μας χορταίνουν και δε μας παχαίνουν»? Δεν ακούγεται πολύ καλό για να είναι και αληθινό;
Κι όμως είναι! Υπάρχουν τέτοια τρόφιμα! Και μην πάει το μυαλό μας σε διάφορα προϊόντα «λάιτ», τυριά, αλλαντικά, αναψυκτικά, μαγιονέζες και άλλα παρόμοια βιομηχανικά και συχνά χημικά κατασκευάσματα. Αυτά θα έπρεπε καλύτερα να αποφεύγονται. Για τα γνωστά και συνήθως όμως παραμελημένα προϊόντα του λαχανόκηπου μιλάω, τα φρούτα και τα λαχανικά. Είναι βέβαια θέμα ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ στο διάλειμμα π.χ. της δουλειάς μας προτιμήσουμε να φάμε ένα κρουασάν με έναν καφέ ή ένα αναψυκτικό και όχι ένα (ή και δύο ή τρία, δεν πειράζει!) φρούτα. Μόνο που στην πρώτη περίπτωση προσλάβαμε 550 θερμίδες στη δεύτερη 70 (ή 140, αν φάγαμε δύο φρούτα – αν τρώγαμε όμως 2 κρουασάν, η θερμιδική πρόσληψη θα εκτοξευόταν στις 1000!!!).

Θα ήταν καλό ακόμα να θυμόμαστε ότι:
Η βιομηχανική επεξεργασία συμπυκνώνει τις θερμίδες και αφαιρεί θρεπτικά συστατικά. Γι αυτό πρέπει να (συνηθίσουμε ξανά) να προτιμάμε τις φυσικές και όσο γίνεται ανεπεξέργαστες τροφές.
Π.χ. ένα μήλο έχει 70 θερμίδες, μια φέτα μηλόπιτα έχει 450. Εύκολα μπορούμε να φάμε 2 ή και 3 κομμάτια μηλόπιτα (=1350 θερμίδες!!!) αλλά είναι ως αδύνατο να φάμε πάνω από 3 μήλα (=210 θερμίδες).
Άλλο παράδειγμα: Ένα «κοτσάνι» βραστό καλαμπόκι έχει 90 θερμίδες, μια κουταλιά καλαμποκέλαιο (που για προέρχεται από την επεξεργασία 9 κοτσανιών!!!) το ίδιο. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να φάμε 9 καλαμπόκια!!! Στη σαλάτα μπορούμε όμως εύκολα να ρίξουμε πολλά κουταλάκια καλαμποκέλαιο, άρα να πάρουμε τις θερμίδες από δεκάδες «κοτσάνια»!!!
Τελευταίο σχετικό παράδειγμα: ο χυμός πορτοκαλιού. Για να φτιάξουμε ένα ποτήρι τέτοιου χυμού πρέπει να στύψουμε τουλάχιστον 4 πορτοκάλια. Άρα σε μερικές γουλιές είναι εύκολο να πάρουμε τις θερμίδες από αυτά τα τέσσερα φρούτα, ενώ αλλιώς θα έπρεπε να γεμίσουμε σχεδόν πλήρως το στομάχι μας για να πάρουμε τις ίδιες θερμίδες, τρώγοντας ολόκληρα τα φρούτα. Και δεν είναι μόνο αυτό το κακό… Ο χυμός του φρούτου δεν έχει μόνο συμπυκνωμένες θερμίδες! Του λείπουν και ουσιώδη διατροφικά συστατικά, με πρώτες και κύριες τις ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ! Αλλά για αυτές θα μιλήσουμε αμέσως παρακάτω, στο θέμα ΠΟΙΟΤΗΤΑ (δηλαδή είδος, χημική σύσταση) των τροφίμων.

Ερχόμαστε λοιπόν στο τρίτο και τελευταίο σημείο-κλειδί για το πώς θα μπορέσουμε να λύσουμε το πρόβλημα του βάρους και ταυτόχρονα να βελτιώσουμε την υγεία μας: στο θέμα της ποιότητας (με την έννοια εκτός από την προφανή, κυρίως, όπως ξαναείπαμε, της σύστασής τους και της περιεκτικότητάς τους στα διάφορα θρεπτικά –ή και νοσογόνα- συστατικά.
Τι εννοούμε εδώ όταν λέμε ποιότητα: όχι μόνο το προφανές, να είναι δηλαδή «καλής ποιότητας» τα φρούτα ή τα… λουκάνικα! Πολύ περισσότερο εννοούμε την περιεκτικότητά τους (ή την έλλειψη) στα διάφορα απαραίτητα για τον οργανισμό μας θρεπτικά συστατικά, δηλαδή σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, φυτοχημικές ουσίες, φυτικές ίνες, ή αντίθετα την περιεκτικότητά τους σε βλαβερές ουσίες, όπως π.χ. κορεσμένα λιπαρά, αλάτι (ο «σιωπηλός δολοφόνος»!) και χοληστερίνη. Άρα τρόφιμα «ποιότητας» ή αλλιώς υγιεινά, (και όχι πάντως «τρόφιμα-σκουπίδια!) είναι εκείνα, ή ο συνδυασμός εκείνων, που μας δίνουν όλα τα ωφέλιμα συστατικά, απαραίτητα για τη λειτουργία και την καλή κατάσταση του οργανισμού μας, και μάλιστα ΣΤΙΣ ΣΩΣΤΕΣ (έστω περίπου) ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ!
Και ποιες οι ενδεικνυόμενες αναλογίες των θρεπτικών συστατικών στο σύνολο της καθημερινής μας διατροφής; Άρα ποια είναι και τα ενδεικνυόμενα, τα καλύτερα, τα ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ;

Σύμφωνα με Αμερικανική Ένωση Διαιτολόγων:
(βλέπε: http://www.scienzavegetariana.it/nutrizione/ada2003_eng.html
Position of the American Dietetic Association and Dieticians of Canada)

50 με 60% των θερμίδων να προέρχεται από υδατάνθρακες, κατά προτίμηση (τουλάχιστον 35%) σύνθετους υδατάνθρακες, δηλαδή άμυλα, όχι ζάχαρα.
15 με 25% των θερμίδων να προέρχεται από πρωτεΐνες, κατά προτίμηση μη-ζωικές!
Όλα τα φυτικά τρόφιμα περιέχουν επαρκή ποσότητα υγιεινών πρωτεϊνών, από 5% -τα φρούτα- ως 25% οι ξηροί καρποί. Τα δημητριακά περιέχουν γύρω στα 12% πρωτεΐνες. Με μία ισορροπημένη και ποικίλη φυτική δίαιτα υπερκαλύπτουμε τις πραγματικές μας ανάγκες σε πρωτεΐνες χωρίς να επιβαρύνουμε τον οργανισμό μας. Αντίθετα η κατανάλωση και ο συνεπαγόμενος μεταβολισμός των ζωικών πρωτεϊνών (:κρέας, γαλακτοκομικά κλπ) δημιουργεί μεγάλη ποσότητα βλαβερών υποπροϊόντων μεταβολισμού, τις λεγόμενες «πουρίνες», που για να τις αποβάλει ο οργανισμός δεσμεύει και χάνει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου από τα οστά, επιβαρύνοντας ταυτόχρονα και τα νεφρά. Για αυτό παρατηρείται συνήθως το φαινόμενο άνθρωποι που ασχολούνται με τη «διάπλαση σώματος» («μπόντι μπίλντινγκ») να ασθενούν συνήθων αργά ή πιο γρήγορα από νεφροπάθειες… Η άγνοια των βλαπτικών συνεπειών της υπερκατανάλωσης ζωικών πρωτεϊνών αλλά και η εσφαλμένη αντίληψη ότι αυτή η υπερκατανάλωση βοηθάει στην επιδιωκόμενη «διάπλαση» οδηγούν σ’ αυτό το λάθος. Στην πραγματικότητα η υπερκατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών εμποδίζει την αύξηση του μυϊκού όγκου!!! Ο άνθρωπος –και ο αθλητής- που καταναλώνει «κρέας», (εκτός από μέλλοντας ασθενής) είναι σαν το αυτοκίνητο που προσπαθεί να τρέξει με τραβηγμένο χειρόφρενο!!! Δεν μπορεί να φτάσει τη μέγιστη ταχύτητά του!!! Ακόμα η ποιότητα των ζωικών λιπών (:κορεσμένα) και η χοληστερίνη που περιέχουν καθιστούν και για αυτό το λόγο τα ζωικά τρόφιμα ακατάλληλα για τη διατροφή του ανθρώπου.

Και το υπόλοιπο
15 με 25% των θερμίδων να προέρχεται από λίπη. Κατά προτίμηση φυτικά, άρα και ακόρεστα ή & πολυακόρεστα και χωρίς χοληστερίνη. Το 25% είναι το μέγιστο της επιτρεπτής κατ’ αναλογία θερμίδων πρόσληψης, το 15% το ελάχιστο αλλά και το ιδανικό. Η συνήθης αναλογική πρόσληψη θερμίδων από τα λίπη στη «δυτική» (και επικρατούσα πλέον και στην Ελλάδα) δίαιτα είναι πάνω από 50%! Δεν είναι να απορεί κανείς που σα λαός έχουμε τα (θλιβερά…) παγκόσμια πρωτεία στην παχυσαρκία…

Επαναλαμβάνω ότι τα ζωικά λιπαρά είναι κορεσμένα και περιέχουν χοληστερίνη. Άρα πρέπει να αποφεύγονται.

Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται ακόμα την πρόσληψη –μέσω της διατροφής πάντα- και άλλων μικροστοιχείων για την διατροφή του, δηλαδή βιταμίνες, ιχνοστοιχεία (μεταλλικά άλατα) και τις λεγόμενες «φυτοχημικές ουσίες». Όλα αυτά περιέχονται στις ιδανικότερες αναλογίες στα φυτικά τρόφιμα. [Τα σαρκοφάγα ζώα αντίθετα με εμάς, που από τη φυσιολογία μας κατατασσόμαστε στα λεγόμενα «φρουτοφάγα ζώα» (μαζί με όλα τα άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά (γορίλες, πιθήκους κλπ)] μπορούν να συνθέσουν μόνα τους τη βιταμίνη C και έτσι σπανιότατα χρειάζεται να τρώνε χόρτα –θα έχετε παρατηρήσει τα σκυλιά πως τρώνε «πρασινάδα» όταν τη βρούνε!
Τέλος εντελώς απαραίτητες για την πλήρη και υγιεινή διατροφή του ανθρώπου και κυρίως για την καλή λειτουργία του πεπτικού μας συστήματος, είναι οι λεγόμενες φυτικές ίνες!
Αυτές λείπουν εντελώς από τα ζωικά τρόφιμα αλλά και από τα επεξεργασμένα-«εξευγενισμένα» βιομηχανοποιημένα φυτικά τρόφιμα, με κύριους εκπροσώπους (και βασικά συστατικά όλων των άλλων βιομηχανοποιημένων τροφίμων…) το άσπρο αλεύρι και την άσπρη ζάχαρη.

Βλέπουμε λοιπόν ότι οτιδήποτε χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός, όλα τα απαραίτητα συστατικά που πρέπει να πάρει από τη διατροφή (:υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, φυτοχημικές ουσίες, φυτικές ίνες) υπάρχουν στις κατάλληλες αναλογίες στα φυτικά τρόφιμα και μάλιστα χωρίς τις βλαβερές ουσίες που τα ζωικά τρόφιμα περιέχουν (:ζωικές πρωτεΐνες, χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά). Άρα λογικά προκύπτει το συμπέρασμα ότι η φυτική («βεγκεταρική» = “vegetarian”) δίαιτα είναι η καταλληλότερη για τον άνθρωπο. Για την ακρίβεια η μόνη κατάλληλη!

Και αυτό δεν το λέω εγώ, αλλά οι μεγαλύτεροι φυσιολόγοι-επιστήμονες που είχε η ανθρωπότητα, όπως ο Κάρολος Δαρβίνος, ο Κάρολος Λιννέος, ο Κόλιν Σπένσερ, ο Τζορτζ Λουί Λεκλέρκ, ο Αλέξανδρος Χούμπολντ και πάρα πολλοί άλλοι (βλέπε επόμενο σχετικό κείμενο/μετάφρασή μου).
Και βέβαια η προαναφερθείσα Αμερικανική Ένωση Διαιτολόγων, η οποία πρόσφατα διακήρυξε και επισήμως ότι η φυτική (:βεγκεταριανή) δίαιτα, κατάλληλα προγραμματισμένη και ποικίλη, είναι όχι μόνο κατάλληλη και υγιεινή για τον άνθρωπο αλλά μπορεί να συμβάλει και στην πρόληψη και ακόμα τη θεραπευτική αντιμετώπιση διάφορων ασθενειών!!!
(ξανά: http://www.scienzavegetariana.it/nutrizione/ada2003_eng.html)

Στο θέμα της «δίαιτας» και του αδυνατίσματος ξανά για λίγο (και τέλος για σήμερα!).
Είδαμε ποια τρόφιμα είναι καταλληλότερα για τον άνθρωπο και για την υγεία του.
Αυτά πανηγυρικά και χωρίς αμφιβολία είναι τα φυτικά τρόφιμα, άρα και η βεγκεταριανή διατροφή που βασίζεται σε αυτά. Μήπως όμως εκτός από υγιεινά, είναι και τα μόνα κατάλληλα και για τον ειδικό στόχο της «απώλειας βάρους»;
Φυσικά ναι!
Ακολουθούν τώρα μερικές ακόμα πρακτικές συμβουλές για αυτό το θέμα…

Η θέληση και το ενδιαφέρον για το χάσιμο των παραπανίσιων κιλών είναι το πρώτο απαραίτητο βήμα για να πετύχουμε την επάνοδο σε ένα πιο φυσιολογικό βάρος, πράγμα που είναι ότι καλύτερο και για την υγεία μας.

Είναι γνωστό ότι το να αδυνατίζουμε ή το να παχαίνουμε είναι το αποτέλεσμα της εξίσωσης πρόσληψη θερμίδων-καύση θερμίδων. Δηλαδή του πόσο τρώμε και του πόσο καίμε. Και ενώ πανεύκολα μπορούμε «φάμε», να προσλάβουμε θερμίδες, πάρα πολύ δύσκολα μπορούμε να τις «κάψουμε». Ο οργανισμός μας είναι πολύ «οικονομικός», κάνει το παν να προσλάβει και να εξοικονομήσει θερμίδες, νομίζει ότι ζούμε στη λίθινη εποχή και ότι κινδυνεύουμε να πεθάνουμε από την πείνα!

Άρα αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι κυρίως να μειώσουμε τις θερμίδες που καταναλώνουμε. Αλλά πως μπορεί να γίνει αυτό, όταν εμείς… πεινάμε, (συχνότερα στη φαντασία μας) και όταν συνηθίσαμε και μας αρέσει να καταναλώνουμε κυρίως τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα θερμίδων, δηλαδή «θερμιδοβόμβες», όπως είναι τα λιπαρά φαγητά (τηγανιτά, τυριά, κρέατα, σαλάτες με «ντρέσινγκ» κλπ), τα γλυκά (σοκολάτες, τούρτες κλπ), «σνακς» (πατατάκια, μπισκοτάκια κλπ) και τα ποτά με πολλές θερμίδες (αναψυκτικά [10 κουταλάκια ζάχαρη έχει το καθ’ ένα!] ουίσκι κλπ) και μάλιστα σε ποσότητες μεγάλες και με συχνότητα… συχνότατη;

Μια είναι η λύση:
ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ!!!

Είπαμε ότι πρέπει να αλλάξουμε συνήθειες αν θέλουμε να χάσουμε βάρος. Ποιες όμως ακριβώς πρέπει να εγκαταλείψουμε και ποιες νέες να υιοθετήσουμε;

Πρώτα να πούμε τι ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να κάνουμε, ή έστω να ελπίζουμε: το να χάσουμε κάποια κιλά με μια συνήθως στερητική και άκρως ανθυγιεινή «δίαιτα αδυνατίσματος» και μετά να επανέλθουμε στις παλιές μας γαστριμαργικές συνήθειες είναι παράλογο, ανώφελο και κυρίως εξουθενωτικό-καταστροφικό για τον οργανισμό μας. Όλες οι «θαυματουργές δίαιτες» που υπόσχονται τα διάφορα «κέντρα αδυνατίσματος» δεν κάνουν τίποτα από το να «αδυνατίζουν» (δηλαδή να εξουθενώνουν) τον οργανισμό και σίγουρα… το πορτοφόλι. Οι άνθρωποι αυτοί είναι απατεώνες, εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη άγνοια, για να μην πω κάτι άλλο. Αυτό που πάντα καταφέρνουν είναι να αφυδατώσουν τον οργανισμό και να τον κάνουν να χάσει μυϊκή μάζα. Το λίπος που πραγματικά χάνεται με τις μεθόδους τους είναι ελάχιστο. Και πάντα επιστρέφει με το παραπάνω μετά λίγο καιρό.
Αλλά δεν είναι και παράλογο να θέλουμε να χάσουμε βάρος, κάνοντας στερητικές και επώδυνες «δίαιτες», και μετά να θέλουμε να επιστρέψουμε στα παλιά, την αλόγιστη κατανάλωση θερμιδογόνων και ανθυγιεινών τροφών, που ακριβώς η κατά έξη, συνήθεια και συρροή κατανάλωσή τους μας καταδίκασε στα βάσανα της παχυσαρκίας;

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ!!!...
Αν θέλουμε να χάσουμε με υγιεινό και ωφέλιμο τρόπο για τον οργανισμό και το σώμα μας λιπώδη ιστό, πρέπει:

1. ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΚΥΡΙΩΣ ΥΓΙΕΙΝΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΘΕΡΜΙΔΙΚΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΟΣΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΟΝΤΥΤΕΡΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
Να μειώσουμε το ποσοστό των θερμίδων από λιπαρά στη διατροφή μας! Λιγότερα ζωικά τρόφιμα γενικά!

2. ΝΑ ΚΑΙΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ (αυτό σημαίνει καθημερινή εξάσκηση, που η ευκολότερη και ίσως αποτελεσματικότερη είναι το απλούστατο και ευκολότατο να το κάνουμε κάθε μέρα και κάθε ώρα γρήγορο περπάτημα)

1) ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΑ 1) ΚΑΙ 2) ΜΟΝΙΜΕΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΖΩΗΣ!!!

Έτσι σχεδόν αυτόματα, θα μπορούμε να χάνουμε με τρόπο σιγανό και σταδιακό, αλλά μόνιμο και όχι βλαπτικό για τον οργανισμό μας, το επιπλέον σωματικό λίπος (με ρυθμό το πολύ 1 κιλό τη βδομάδα).

Άλλες (καλές) συνήθειες που θα πρέπει να αποκτήσουμε είναι:

Το να ικανοποιούμαστε από μικρότερες (και «λογικές») ποσότητες τροφής, το να μην τρώμε «μέχρι σκασμού». Είναι κι αυτό μια συνήθεια.
Το να μην «τσιμπολογάμε» ακατάσχετα. Είναι κι αυτό μια συνήθεια.
Το να μην τρώμε αργά το βράδυ. Το στομάχι μας χρειάζεται κι αυτό ξεκούραση.
Είναι κι αυτό μια συνήθεια.
Το να… τρώμε ένα καλό πρωινό! (αυτό ελπίζω να είναι «καλό νέο»!). Όχι να μην τρώμε τίποτα, αφού έχουμε βέβαια φάει του σκασμού αργά το προηγούμενο βράδυ… και κάποια στιγμή αργότερα να πέφτουμε στο φαγητό σαν λύκοι. Ή να τρώμε «πρωινά», όπως τα λένε –και που ο Θεός να τα κάνει…- όπως τυρόπιτες, μπουγάτσες, πεϊνιρλί και τα παρόμοια, που είναι όλο καμένα, κορεσμένα ανθυγιεινά, κάκιστης ποιότητας λιπαρά. Ή παρόμοιες θερμιδοβόμβες χωρίς θρεπτικά συστατικά, όπως μπισκότα και άλλα ζαχαρώδη. Πάντως, σύμφωνα με έρευνες, το λίπος του σώματος δεν είναι τόσο ηλίθιο ή «νεκρό» βάρος όσο νομίζουμε: Αντίθετα, στα κύτταρα που το αποτελούν παράγονται ορμόνες και άλλες ουσίες που μας παρωθούν να καταναλώνουμε παρόμοιες τροφές. Δηλαδή το λίπος «ζητάει» λίπος! Αλλά είναι στο χέρι μας να του κόψουμε τη φόρα…

Το ιδανικό για πρωινό θα ήταν, κατά τη γνώμη μου πάντα, ένα κουλούρι ή ένα κομμάτι μαύρο ψωμί, ίσως με λίγο μέλι (χωρίς εννοείται προσθήκη αχρείαστων λιπαρών τύπου μαργαρίνης κ.α.) και λίγους ξηρούς καρπούς ή αποξηραμένα φρούτα (δαμάσκηνα, χουρμάδες κλπ –τι «ξηροκαρπίτης» θα ήμουν αν δεν παίνευα λίγο και το σπίτι μου!) και ένα ή περισσότερα φρέσκα φρούτα. Όλα αυτά χωρίς να έχουν υπερβολικές θερμίδες μας δίνουν την ενέργεια που χρειαζόμαστε για τη μέρα και μας κρατάνε μέχρι την ώρα του μεσημεριανού. Αν παρόλα αυτά θέλουμε κάτι για το ενδιάμεσο, πάλι ένα φρούτο (κατά τις 12) θα είναι η καλύτερη λύση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όπως είναι γνωστό, να πίνουμε και πολύ νερό, ενάμιση ως δύο λίτρα τη μέρα. Και όταν λέμε νερό εννοούμε νερό, όχι καφέδες ή, ακόμα χειρότερα, αναψυκτικά.

Το τέλειο ποτό είναι το νερό: δεν περιέχει θερμίδες, δεν χρειάζεται να υποστεί πέψη, αντίθετα καθαρίζει το πεπτικό σύστημα, κόβει την πείνα, αναζωογονεί τον οργανισμό!

Ακόμα το πορτοκάλι (ή κάθε φρούτο) περιέχει φυτικές ίνες, που εμποδίζουν την άμεση απορρόφηση των (απλών) σακχάρων του φρούτου από τον οργανισμό, και έτσι όχι μόνο για μεγαλύτερο χρόνο παραμένουν στο στομάχι (προσδίνοντας σιγά-σιγά την ενέργεια που χρειάζεται ο οργανισμός) αλλά και αποτρέπουν το «φαινόμενο γιο-γιο», δηλαδή την απότομη και ανώμαλη διακύμανση των επιπέδων «ζάχαρου» στο αίμα. Είναι γνωστό ότι αν αυτό αυξηθεί απότομα και ξεπεράσει κάποια όρια, τρώγοντας π.χ. μερικές κουταλιές ζάχαρη ή πίνοντας ένα αναψυκτικό, που είναι στην ουσία το ίδιο πράγμα, αυξάνεται απότομα η γλυκαιμία στο αίμα και σαν άμεση αντίδραση το πάγκρεας εκκρίνει ινσουλίνη, το ρυθμιστή της γλυκαιμίας (των επιπέδων σακχάρου) στο αίμα. Επειδή όλα αυτά γίνονται με κάποια χρονική καθυστέρηση, η έκκριση ινσουλίνης προκαλεί πτώση της γλυκαιμίας σε επίπεδα ακόμα χαμηλότερα από τα αρχικά. Η επόμενη κίνησή μας, λόγω της αδυναμίας που ξανα-αισθανόμαστε: ένα ακόμη γλυκό, ή αναψυκτικό ή καφές (η καφεΐνη δεν κάνει παρά ακριβώς την ίδια δουλειά, αυξάνει τα επίπεδα της γλυκαιμίας στο αίμα). Έτσι συνεχίζεται το φαινόμενο «γιο-γιο», ο φαύλος κύκλος του ανεβοκατεβάσματος της γλυκαιμίας.
Συγκρίσεων συνέχεια: Μια ψητή πατάτα πάλι 70 θερμίδες, αν γίνει τσιπς «πρίνγκλς»1.114. (χίλιες εκατόν δέκα τέσσερις). Για αυτό λέμε ότι πρέπει να καταναλώνουμε τις τροφές όσο γίνεται κοντά στη φυσική τους μορφή! Για αυτό πρέπει να διαλύσουμε και κάποιους μύθους: δεν είναι η πατάτα –ή το ψωμί ή τα μακαρόνια- που «παχαίνουν» αλλά ό,τι τα επιβαρύνει με θερμίδες: το λάδι στα τηγανιτά, η κρέμα γάλακτος στα ζυμαρικά και οι μαγιονέζες στις σαλάτες.
Άρα, ξανά! Επιλέγουμε φυσικές τροφές, όσο γίνεται λιγότερο και απλούστερα προετοιμασμένες.

Για μεσημεριανό και βραδινό προτείνω πάλι φαγητά από συστατικά φυτικής προέλευσης, μαγειρεμένα με υγιεινό τρόπο. Το να τρώει κανείς καλά, με ευχαρίστηση και να ικανοποιείται είναι σημαντικό. Για αυτό η αγορά ενός καλού βιβλίου μαγειρικής με συνταγές χαμηλές σε λιπαρά και θερμίδες θα ήταν μια πολύ αποδοτική και συμφέρουσα επένδυση για τα χρήματά σου που μπορείς να κάνεις! (μην τα περιμένεις όλα –και συνταγές!- από μένα…) Από αυτές τις συνταγές μπορείς να διαλέξεις όποιες σου ταιριάζουν. (Μην ανησυχείς, υπάρχει αρκετή ποικιλία) Και είπαμε, στην αρχή ίσως τα καλύτερα (υγιεινά) φαγητά να σου φανούν όχι τόσο καλά και νόστιμα όσο οι λιπαρές και αλμυρές θερμιδοβόμβες, όπως μια πίτσα π.χ. με «απ’ όλα»! Ή τα φρούτα και το σκέτο ψωμί ή έστω με λίγο μέλι σίγουρα δε θα σου αρέσουν για πρωινό στην αρχή όσο μια διπλή μερίδα μπουγάτσα κρέμα ή σπανάκι. Αλλά και τα «γούστα» όπως είπαμε είναι κι αυτά θέμα συνήθειας και αλλάζουν, οπότε μετά από λίγο καιρό τα παραπάνω ανθυγιεινά «εδέσματα» (και όλα τα παρόμοια) θα σου φαίνονται υπερβολικά «βαριά», γλυκά, αλμυρά και λαδερά. Κάποια στιγμή δε θα σου αρέσουν, ίσως τότε και να τα απεχθάνεσαι!

Σχετικά περισσότερα στο: «Πλεονεκτήματα του Βεγκεταριανισμού»:

http://hellenicvegetarian.blogspot.com/2007/03/blog-post.html

Για θέματα αθλητισμού/εξάσκησης, πράξη & θεωρία, βλέπε:

«ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ»Πρακτικό Πρόγραμμα ΕκγύμνασηςΜε Στοιχεία Προπονητικής Θεωρίας:

http://hellenicvegetarian.blogspot.com/2007/03/blog-post_21.html