Luciana Baroni
Hans Diehl
ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΥΓΙΗΣ!
Η υγεία είναι αποτέλεσμα επιλογής, όχι της μοίρας
Πως να τρώμε περισσότερο και να χάνουμε βάρος
Πως να χαμηλώσουμε τις τιμές της αρτηριακής πίεσης
Πώς να ελέγξουμε τη χοληστερόλη με φυσικό τρόπο
Πώς να νικήσουμε το διαβήτη
Πώς να αντισταθούμε στις καρδιαγγειακές νόσους
Πώς να προλάβουμε την εγκεφαλική αποπληξία και τον καρκίνο
Μετάφραση: Κώστας Γκαρέλας
Λουτσιάνα Μπαρόνι
Γιατρός χειρούργος, ειδικευμένη στην Γηριατρική,
Γεροντολογία και Νευρολογία, εργάστηκε για χρόνια
σε πανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα
στο πεδίο της έρευνας και πρόληψης για την αθηροσκλήρωση.
Ιατρική διευθύντρια στο νοσοκομείο Villa Salus,
στο Μέστρε της Βενετίας, στη μονάδα
νευροαποκατάστασης ασχολείται κυρίως με τη
διάγνωση και τη θεραπεία των νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
Το 2000 ίδρυσε την Επιστημονική Εταιρία για τη Βεγκεταριανή Διατροφή,
της οποίας από τότε και προεδρεύει.
Η ΕΕΒΔ (SSNV-Onlus) είναι μια μη κερδοσκοπική εταιρία που προωθεί τη συνεργασία
ανάμεσα σε επιστήμονες που ευνοούν τη βεγκεταριανή διατροφή
και έχει ως στόχο να διαδώσει τις ιατρικές-επιστημονικές γνώσεις
που υποστηρίζουν τις διατροφικές επιλογές αυτού του τύπου.
Ερευνήτρια για τη βεγκεταριανή διατροφή και για τη σχέση της με την υγεία,
έγραψε ή μετάφρασε πολυάριθμα άρθρα και βιβλία
που αφορούν την υγεία, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής.
http://www.scienzavegetariana.it/
Χανς Ντιλ
Επιδημιολόγος, ειδικός στην επιστήμη της Δημόσιας Υγείας και της Διατροφής,
Ερευνητής στον τομέα των καρδιαγγειακών παθήσεων
και των ασθενειών που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
Αφού συνεργάστηκε με το Κέντρο Μακροζωίας Πριτίκιν,
ίδρυσε και διευθύνει το Ινστιτούτο για την Ιατρική του Τρόπου Ζωής
στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνιας.
Έχει επινοήσει και προωθήσει σε όλο τον κόσμο το πασίγνωστο πρόγραμμα
CHIP (Πρόγραμμα Βελτίωσης της Καρδιαγγειακής Υγείας),
ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης του γενικού πληθυσμού
για την υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής πιο υγιεινού,
που διεξάγεται με επιτυχία σε περισσότερες από 150 αμερικανικές πόλεις,
καθώς και σε πολλές ακόμα στην Ινδία, την Ελβετία και την Αυστραλία.
Συγγραφέας πολυάριθμων βιβλίων για την υγεία, που μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες,
και διευθυντής του «lifeline health-letter”,
περιοδικού για ιατρική/επιστημονική πληροφόρηση πάνω σε θέματα υγείας.
Πολύ γνωστός στη Βόρειο Αμερική λόγω της συμμετοχής του
σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές
και τα άρθρα του σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά.
Τα αποτελέσματα των ερευνών του δημοσιεύτηκαν σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά
και αποδεικνύουν ότι πολλοί υπερτασικοί, διαβητικοί και καρδιοπαθείς ασθενείς
ήταν σε θέση να σταθεροποιήσουν και συχνά να αντιστρέψουν
την εξέλιξη της ασθένειάς τους σε λίγες εβδομάδες,
μέσω της απλοποίησης των δυτικού τύπου
συνηθειών της ζωής τους.
www.chipusa.org
«Ίσως το να γράφεις είναι ακριβώς αυτό.
Όχι να καταγράφεις τα δεδομένα του παρελθόντος,
Αλλά να κάνεις να συμβαίνουν τα γεγονότα του μέλλοντος».
Paul Auster
Σημείωση του μεταφραστή: επιχειρούμε εδώ τη μετάφραση από τα ιταλικά των 56 τετρασέλιδων κεφαλαίων (με ρυθμό ένα την εβδομάδα) του βιβλίου της Λουτσιάνας Μπαρόνι και του Χάνς Ντιλ με τον τίτλο «DECIDI DI STARE BENE –la salute e’ una scelta, non un destino» (έκδοση 2004) ή, στην αμερικανική έκδοση, «HELTH POWER. Health by Choice, not Chance».
Πρόκειται για ένα βιβλίο εξαιρετικά διαφωτιστικό, αλλά και ευανάγνωστο και κατανοητό. Μας δίνει παρακίνηση, αλλά κυρίως τεκμηριωμένη επιστημονικά και ιατρικά γνώση, ώστε να μπορέσουμε να πετύχουμε εκείνες τις μικρές αλλά καθοριστικές αλλαγές στον τρόπο της ζωής μας που όχι μόνο θα βελτιώσουν και θα θωρακίσουν την υγεία μας, αλλά και θα βελτιώσουν γενικά την ποιότητά της.
Προσοχή: οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτά τα κείμενα αποσκοπούν σε μια γενική πληροφόρηση και δεν αποτελούν ιατρικές συμβουλές ή θεραπείες. Για οποιοδήποτε γενικό ή ειδικό ιατρικό ζήτημα, που αφορά σε συμπτώματα ή θεραπείες, παραπέμπουμε απευθείας στον ειδικό γιατρό της εμπιστοσύνης σας.
Εισαγωγή
Ο δυτικός τρόπος ζωής αποτελεί σήμερα τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τις πιο σοβαρές και διαδομένες στις κοινωνίες μας ασθένειες, τις λεγόμενες «εκφυλιστικές», που έναν καιρό ήταν σε εμάς σχεδόν άγνωστες, αλλά και σήμερα είναι άγνωστες σε πληθυσμούς στον κόσμο που εξακολουθούν να διάγουν μια απλή ζωή. Αυτές οι «ασθένειες της αφθονίας», που το και το όνομα τους ακόμα για πολλούς ακούγεται τρομακτικό (καρκίνος, καρδιαγγειακές ασθένειες, παχυσαρκία, διαβήτης, οστεοπόρωση) είναι πια ο «δημόσιος κίνδυνος» για την υγεία στα πλούσια κράτη, όπου η αυξανόμενη συχνότητα της εμφάνισής τους παίρνει μορφή αληθινής επιδημίας, ακριβώς όπως συνέβαινε ως τα μέσα του προηγούμενου αιώνα με τις μεταδοτικές ασθένειες. Πραγματικά, ο τύπος της διατροφής, η τακτική σωματική εκγύμναση, η συνήθεια του καπνίσματος και η χρήση άλλων ουσιών απόλαυσης αποδεικνύονται συνήθειες καθοριστικές για την υγεία και τη μακροζωία. Αν κάποτε η κύρια αιτία θανάτου ήταν οι μεταδοτικές ασθένειες, σήμερα είναι οι μη-μεταδοτικές, που σχεδόν πλήρως συσχετίζονται με τις βιοτικές συνήθειες που προαναφέραμε, και από τις οποίες μόνο ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις ευθύνονται για τους 3 θανάτους στους 4.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ακόμα, ασθένειες όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης πλήττουν και διαδίδονται σε άτομα όλο και πιο νέα, προδιαγράφοντας δυσμενώς τη μέλλουσα ζωή τους. Πολλές από αυτές τις ασθένειες, αν και δεν είναι θανατηφόρες, είναι συνήθης αιτία αναπηρίας και «κλέβουν» πολλά χρόνια ενεργούς δράσης από νέους και ηλικιωμένους.
Αυτά που μπορούμε να κάνουμε σα γιατροί, πέρα από μια ωραία διάγνωση, δεν είναι πολλά. Η χρήση φαρμάκων και οι χειρουργικές επεμβάσεις σχεδόν ποτέ δεν καταφέρνουν να επιδράσουν στη ρίζα, τη γενεσιουργό αιτία, της ασθένειας, αλλά επιτρέπουν μόνο να θεραπεύσουμε, συχνά με τρόπο πρόχειρο και προσωρινό, τα συμπτώματα και τις συνέπειες: «μπαλώνουμε» την κατάσταση, κάνοντας καλή εντύπωση, αλλά έχοντας να ελέγξουμε τις παράπλευρες ενέργειες και να καθυστερήσουμε την εμφάνιση επιπλοκών που μπορεί να μπορεί να προκαλέσουν αναπηρία και πρόωρο θάνατο και σίγουρα που επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αν καταφέρουμε αντίθετα να τροποποιήσουμε με διαρκή τρόπο τους παράγοντες που προκαλούν και διατηρούν την ασθένεια θα μπορέσουμε να επηρεάσουμε σταθερά την υγεία και να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ασθένειες, σταματώντας και αντιστρέφοντας την εξέλιξή τους.
Σίγουρα, υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου που δε μπορούμε να επηρεάσουμε, όπως το περιβάλλον, το φύλο και η γενετική προδιάθεση, αλλά εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις, είναι κυρίως οι «επηρεάσιμοι» παράγοντες, και ειδικά οι συνήθειες του τρόπου ζωής, που καθορίζουνε την υγεία.
Το «δολοφονικό ζευγάρι» της διατροφής (οι λίγες φυτικές ίνες και τα πολλά λιπαρά) φτάνει εύκολα στο τραπέζι μας μέσω των ζωικών τροφίμων (πλουσιότατα σε λίπη και χωρίς καθόλου φυτικές ίνες) και των τροφίμων βιομηχανικής παραγωγής, πραγματικές «θερμιδοβόμβες», χωρίς θρεπτικά συστατικά, γιατί η επεξεργασία των τροφίμων, ακόμα και των φυτικών, τα φτωχαίνει σε θρεπτικές και προστατευτικές ουσίες και συγκεντρώνει τις θερμίδες, μειώνοντας τους όγκους και προσθέτοντας λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
Η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει τώρα πως ο τρόπος διατροφής που μπορεί να αντιπαραταχθεί στις κύριες ασθένειες της αφθονίας» είναι αυτός που κάνει χρήση φυτικών τροφίμων (πλήρη δημητριακά, όσπρια, φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς), που θα καταναλώνονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση (τα λεγόμενα τρόφιμα «όπως καλλιεργήθηκαν»), και που περιορίζει στο μέγιστο ή αποκλείει τα ζωικά τρόφιμα: με αυτό τον τρόπο, η δίαιτα θα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, φυτικές ίνες και άλλες προστατευτικές ουσίες, και φτωχή σε θερμίδες, ζάχαρα, λιπαρά και αλάτι. Για να πετύχουμε το μέγιστο των πλεονεκτημάτων, σ’ αυτό τον τύπο διατροφής θα πρέπει να προσθέσουμε λίγη καθημερινή φυσική εξάσκηση και η εγκατάλειψη του καπνίσματος και άλλων εθιστικών ουσιών.
Το να καταφέρουμε και στην Ιταλία (και στην Ελλάδα! –σημ. μετ.), όπως συμβαίνει στη Βόρειο Αμερική, να κάνουμε να καταλάβει ο κόσμος τη σημασία του να τροποποιήσουμε κάποιες λανθασμένες συνήθειες, θα επιτρέψει να επηρεάσουμε με θετικό τρόπο την υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων, αυτό που συχνά ορίζεται ως δημόσια υγεία, που μ’ αυτό τον τρόπο θα βελτιωθεί σχεδόν «αυθόρμητα». Αυτό θα συνεπέφερε όχι ασήμαντο οικονομικό αντίκτυπο στις εθνικές δαπάνες για την υγεία, εξοικονομώντας οικονομικούς πόρους που θα κατευθύνονταν σε φάρμακα, εξετάσεις, θεραπείες και σε υποστήριξη για τους ανάπηρους.
Η υγεία είναι το πιο πολύτιμό μας αγαθό. Πρέπει πάντα περισσότερο να πείθουμε τους εαυτούς μας ότι πρέπει να γίνουμε οι διαμορφωτές της ζωής μας, εγκαταλείποντας το κυνήγι της ψευδαίσθησης ότι το να αναθέτουμε σε άλλους την κηδεμονία και τη φροντίδα αυτού που είναι μόνο δικό μας είναι η καλύτερη λύση. Θα εμπιστευόσασταν σε κάποιον άλλο τη φροντίδα και τη διαχείριση των πολυτιμότερων αγαθών σας; Σίγουρα όχι. Το ίδιο ισχύει για την υγεία, είμαστε εμείς που πρέπει σε πρώτο πρόσωπο να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, και αυτός είναι ο μόνος τρόπος που αποδίδει, όπως φαίνεται από τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που κινήθηκαν σε αυτή την κατεύθυνση και είναι ζωντανή απόδειξη ότι το να είμαστε υγιείς δεν είναι τυχαίο: ακόμα κι αν για κάποιους είναι μια εύνοια της τύχης, για την πλειοψηφία των ατόμων είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών ζωής.
Ευχόμαστε λοιπόν ότι η ανάγνωση αυτού του βιβλίου θα μπορέσει να βοηθήσει όλο και περισσότερους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν αυτή την πραγματικότητα και να κάνουν το αποφασιστικό βήμα προς συνήθειες ζωής πιο απλές και μια καλύτερη υγεία, απολαμβάνοντας τη φυσική τους κατάσταση, τη ζωή και ότι όμορφο αυτή μας προσφέρει.
Dr.ssa Luciana Baroni,
Societa’ Scientifica di Nutrizione Vegetariana, SSNV-Onlus, Italia
Dr. Hans Diehl,
Lifestyle Medicine Institute, Loma Linda, Ca, USA
Εισαγωγή
Ο δυτικός τρόπος ζωής αποτελεί σήμερα τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τις πιο σοβαρές και διαδομένες στις κοινωνίες μας ασθένειες, τις λεγόμενες «εκφυλιστικές», που έναν καιρό ήταν σε εμάς σχεδόν άγνωστες, αλλά και σήμερα είναι άγνωστες σε πληθυσμούς στον κόσμο που εξακολουθούν να διάγουν μια απλή ζωή. Αυτές οι «ασθένειες της αφθονίας», που το και το όνομα τους ακόμα για πολλούς ακούγεται τρομακτικό (καρκίνος, καρδιαγγειακές ασθένειες, παχυσαρκία, διαβήτης, οστεοπόρωση) είναι πια ο «δημόσιος κίνδυνος» για την υγεία στα πλούσια κράτη, όπου η αυξανόμενη συχνότητα της εμφάνισής τους παίρνει μορφή αληθινής επιδημίας, ακριβώς όπως συνέβαινε ως τα μέσα του προηγούμενου αιώνα με τις μεταδοτικές ασθένειες. Πραγματικά, ο τύπος της διατροφής, η τακτική σωματική εκγύμναση, η συνήθεια του καπνίσματος και η χρήση άλλων ουσιών απόλαυσης αποδεικνύονται συνήθειες καθοριστικές για την υγεία και τη μακροζωία. Αν κάποτε η κύρια αιτία θανάτου ήταν οι μεταδοτικές ασθένειες, σήμερα είναι οι μη-μεταδοτικές, που σχεδόν πλήρως συσχετίζονται με τις βιοτικές συνήθειες που προαναφέραμε, και από τις οποίες μόνο ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις ευθύνονται για τους 3 θανάτους στους 4.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ακόμα, ασθένειες όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης πλήττουν και διαδίδονται σε άτομα όλο και πιο νέα, προδιαγράφοντας δυσμενώς τη μέλλουσα ζωή τους. Πολλές από αυτές τις ασθένειες, αν και δεν είναι θανατηφόρες, είναι συνήθης αιτία αναπηρίας και «κλέβουν» πολλά χρόνια ενεργούς δράσης από νέους και ηλικιωμένους.
Αυτά που μπορούμε να κάνουμε σα γιατροί, πέρα από μια ωραία διάγνωση, δεν είναι πολλά. Η χρήση φαρμάκων και οι χειρουργικές επεμβάσεις σχεδόν ποτέ δεν καταφέρνουν να επιδράσουν στη ρίζα, τη γενεσιουργό αιτία, της ασθένειας, αλλά επιτρέπουν μόνο να θεραπεύσουμε, συχνά με τρόπο πρόχειρο και προσωρινό, τα συμπτώματα και τις συνέπειες: «μπαλώνουμε» την κατάσταση, κάνοντας καλή εντύπωση, αλλά έχοντας να ελέγξουμε τις παράπλευρες ενέργειες και να καθυστερήσουμε την εμφάνιση επιπλοκών που μπορεί να μπορεί να προκαλέσουν αναπηρία και πρόωρο θάνατο και σίγουρα που επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αν καταφέρουμε αντίθετα να τροποποιήσουμε με διαρκή τρόπο τους παράγοντες που προκαλούν και διατηρούν την ασθένεια θα μπορέσουμε να επηρεάσουμε σταθερά την υγεία και να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ασθένειες, σταματώντας και αντιστρέφοντας την εξέλιξή τους.
Σίγουρα, υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου που δε μπορούμε να επηρεάσουμε, όπως το περιβάλλον, το φύλο και η γενετική προδιάθεση, αλλά εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις, είναι κυρίως οι «επηρεάσιμοι» παράγοντες, και ειδικά οι συνήθειες του τρόπου ζωής, που καθορίζουνε την υγεία.
Το «δολοφονικό ζευγάρι» της διατροφής (οι λίγες φυτικές ίνες και τα πολλά λιπαρά) φτάνει εύκολα στο τραπέζι μας μέσω των ζωικών τροφίμων (πλουσιότατα σε λίπη και χωρίς καθόλου φυτικές ίνες) και των τροφίμων βιομηχανικής παραγωγής, πραγματικές «θερμιδοβόμβες», χωρίς θρεπτικά συστατικά, γιατί η επεξεργασία των τροφίμων, ακόμα και των φυτικών, τα φτωχαίνει σε θρεπτικές και προστατευτικές ουσίες και συγκεντρώνει τις θερμίδες, μειώνοντας τους όγκους και προσθέτοντας λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
Η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει τώρα πως ο τρόπος διατροφής που μπορεί να αντιπαραταχθεί στις κύριες ασθένειες της αφθονίας» είναι αυτός που κάνει χρήση φυτικών τροφίμων (πλήρη δημητριακά, όσπρια, φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς), που θα καταναλώνονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση (τα λεγόμενα τρόφιμα «όπως καλλιεργήθηκαν»), και που περιορίζει στο μέγιστο ή αποκλείει τα ζωικά τρόφιμα: με αυτό τον τρόπο, η δίαιτα θα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, φυτικές ίνες και άλλες προστατευτικές ουσίες, και φτωχή σε θερμίδες, ζάχαρα, λιπαρά και αλάτι. Για να πετύχουμε το μέγιστο των πλεονεκτημάτων, σ’ αυτό τον τύπο διατροφής θα πρέπει να προσθέσουμε λίγη καθημερινή φυσική εξάσκηση και η εγκατάλειψη του καπνίσματος και άλλων εθιστικών ουσιών.
Το να καταφέρουμε και στην Ιταλία (και στην Ελλάδα! –σημ. μετ.), όπως συμβαίνει στη Βόρειο Αμερική, να κάνουμε να καταλάβει ο κόσμος τη σημασία του να τροποποιήσουμε κάποιες λανθασμένες συνήθειες, θα επιτρέψει να επηρεάσουμε με θετικό τρόπο την υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων, αυτό που συχνά ορίζεται ως δημόσια υγεία, που μ’ αυτό τον τρόπο θα βελτιωθεί σχεδόν «αυθόρμητα». Αυτό θα συνεπέφερε όχι ασήμαντο οικονομικό αντίκτυπο στις εθνικές δαπάνες για την υγεία, εξοικονομώντας οικονομικούς πόρους που θα κατευθύνονταν σε φάρμακα, εξετάσεις, θεραπείες και σε υποστήριξη για τους ανάπηρους.
Η υγεία είναι το πιο πολύτιμό μας αγαθό. Πρέπει πάντα περισσότερο να πείθουμε τους εαυτούς μας ότι πρέπει να γίνουμε οι διαμορφωτές της ζωής μας, εγκαταλείποντας το κυνήγι της ψευδαίσθησης ότι το να αναθέτουμε σε άλλους την κηδεμονία και τη φροντίδα αυτού που είναι μόνο δικό μας είναι η καλύτερη λύση. Θα εμπιστευόσασταν σε κάποιον άλλο τη φροντίδα και τη διαχείριση των πολυτιμότερων αγαθών σας; Σίγουρα όχι. Το ίδιο ισχύει για την υγεία, είμαστε εμείς που πρέπει σε πρώτο πρόσωπο να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, και αυτός είναι ο μόνος τρόπος που αποδίδει, όπως φαίνεται από τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που κινήθηκαν σε αυτή την κατεύθυνση και είναι ζωντανή απόδειξη ότι το να είμαστε υγιείς δεν είναι τυχαίο: ακόμα κι αν για κάποιους είναι μια εύνοια της τύχης, για την πλειοψηφία των ατόμων είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών ζωής.
Ευχόμαστε λοιπόν ότι η ανάγνωση αυτού του βιβλίου θα μπορέσει να βοηθήσει όλο και περισσότερους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν αυτή την πραγματικότητα και να κάνουν το αποφασιστικό βήμα προς συνήθειες ζωής πιο απλές και μια καλύτερη υγεία, απολαμβάνοντας τη φυσική τους κατάσταση, τη ζωή και ότι όμορφο αυτή μας προσφέρει.
Dr.ssa Luciana Baroni,
Societa’ Scientifica di Nutrizione Vegetariana, SSNV-Onlus, Italia
Dr. Hans Diehl,
Lifestyle Medicine Institute, Loma Linda, Ca, USA
