Σάββατο 21 Μαρτίου 2009

αποφάσισε να είναι υγιής, 10ο κεφάλαιο


Luciana Baroni
Hans Diehl

ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΥΓΙΗΣ!

Η υγεία είναι αποτέλεσμα επιλογής, όχι της μοίρας


Ενότητα 2η: οι ασθένειες του τρόπου ζωής


Κεφάλαιο 6: η στεφανιαία νόσος
Κεφάλαιο 7: αντισταθείτε στην καρδιοπάθεια
Κεφάλαιο 8: η υπέρταση
Κεφάλαιο 9: η εγκεφαλική αποπληξία
Κεφάλαιο 10: ο καρκίνος
Κεφάλαιο 11: ο διαβήτης
Κεφάλαιο 12: η οστεοπόρωση
Κεφάλαιο 13: η αρθρίτιδα
Κεφάλαιο 14: η παχυσαρκία
Κεφάλαιο 15: το αλκοόλ
Κεφάλαιο 16: το κάπνισμα του τσιγάρου
Κεφάλαιο 17: η καφεΐνη
Κεφάλαιο 18: η νομιμοποιημένη κατάχρηση φαρμάκων


για τα βιογραφικά των συγγραφέων
βλέπε -->"εισαγωγή":

http://hellenicvegetarian.blogspot.com/2009/01/blog-post.html


Προειδοποίηση /Αποποίηση Ευθύνης: οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτά τα κείμενα αποσκοπούν σε μια γενική πληροφόρηση και δεν αποτελούν ιατρικές συμβουλές ή θεραπείες. Για οποιοδήποτε ειδικό ιατρικό ζήτημα, που αφορά συμπτώματα ή θεραπείες, παραπέμπουμε απευθείας στον ειδικό γιατρό της εμπιστοσύνης σας.



Κεφάλαιο 10ο: ο καρκίνος

Καρκίνος «κάν’ το μόνος σου»: πολλοί τύποι καρκίνου είναι το αποτέλεσμα χρόνιας έκθεσης σε βλαβερούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η τροφή, συμπεριλαμβανομένων των ποτών, το περιβάλλον διαβίωσης και εργασίας, ο αέρας που αναπνέουμε, είναι όλοι παράγοντες σε βαθμό να καθορίσουν ποιος θα αυξήσει τις στατιστικές των περιπτώσεων καρκίνου.

Σημαίνει ότι η ευθύνη για τον καρκίνο είναι δικιά μας;
Η ιατρική συνεχίζει να προοδεύει στην έγκαιρη διάγνωση και την πρόληψη πολλών νεοπλασιών. Αλλά τα αποτελέσματα έρχονται «αφού οι ταύροι βγουν από τη μάντρα». Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι ο συνολικός αριθμός θανάτων λόγω καρκίνου αυξάνεται. Στην Ιταλία, μια ζωή στις 4 διακόπτεται από τον καρκίνο, και εκτιμάται ότι 270 χιλιάδες νέες περιπτώσεις καρκίνου διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Εντούτοις, αυτή η τάση θα μπορούσε να αντιστραφεί.
Απλά υιοθετώντας τα προληπτικά μέτρα που ήδη έχουν αναφερθεί σε προηγούμενα κεφάλαια, ο καρκίνος θα μπορούσε να προληφθεί στο 70 με 80% των περιπτώσεων.

Θα κάναμε οτιδήποτε για να αποφύγουμε μια αρρώστια τόσο τρομερή!
Οτιδήποτε, φαίνεται, εκτός από το να τροποποιήσουμε τις συνήθειες της ζωής μας. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον καρκίνο του πνεύμονα (τον πιο θανατηφόρο για τους δυτικούς): είναι από τότε που δημοσιεύτηκε στις ΗΠΑ η Αναφορά του Γενικού Αρχίατρου (Surgeons General Report) το 1964 που διαπιστώθηκε επίσημα η άμεση σχέση του με το κάπνισμα του τσιγάρου. Είναι αλήθεια ότι 6 εκατομμύρια Ιταλοί διέκοψαν το κάπνισμα, αλλά 14 εκατομμύρια –σχεδόν το ¼ του πληθυσμού- συνεχίζουν να καπνίζουν! Ο καρκίνος του πνεύμονα, των χειλιών, της γλώσσας, του φάρυγγα και του οισοφάγου θα μπορούσε να αποφευχθεί κατά 90% απλά διακόπτοντας το κάπνισμα, πράγμα που θα μείωνε κατά 50% και τις περιπτώσεις καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στην Ιταλία.

Υπάρχει συσχέτιση του καρκίνου με τη διατροφή;
Σε δεύτερη και τρίτη θέση έρχονται, για τον άντρα, οι καρκίνοι του προστάτη και του παχέος εντέρου. Στις γυναίκες, αντίθετα, οι καρκίνοι του μαστού και του παχέος εντέρου. Είναι πια φανερό ότι το 50% αυτών των καρκίνων οφείλονται στην υπερβολική πρόσληψη τροφής, δηλαδή στην υπερβολή στην πρόσληψη λιπαρών και στο σωματικό βάρος.

Και αν ευθύνονταν αντίθετα τα χημικά προϊόντα που βρίσκονται στην τροφή;
Τα καρκινογόνα (χημικά προϊόντα που προκαλούν τον καρκίνο) είναι σίγουρα βλαβερά, αν σκεφτούμε τις μεγάλες ποσότητες πρόσθετων, συντηρητικών, αρωματικών ουσιών, εντομοκτόνων και άλλων ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και τη διακίνηση των τροφίμων. Εντούτοις, μόνο το 2% των μπορεί να συσχετιστεί με σιγουριά με αυτές τις ουσίες.
Αντίθετα, ο συσχετισμός μεταξύ καρκίνου και ορισμένων διαιτητικών παραγόντων, όπως για παράδειγμα οι φυτικές ίνες και τα λίπη, είναι πολύ πιο βέβαιος. Στις χώρες όπου η κατανάλωση λιπαρών είναι περιορισμένη και εκείνη των φυτικών ινών αυξημένη, οι περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη είναι αμελητέες. Αντίθετα, στη Βόρειο Αμερική και τη Νέα Ζηλανδία όπου η δίαιτα είναι πλούσια σε λίπη και φτωχή σε φυτικές ίνες, οι περιπτώσεις αυτών των καρκίνων είναι πολλαπλάσιες.

Μα δεν μπορεί να επηρεάζουν και φυλετικοί παράγοντες;
Οι ερευνητές το έχουν ήδη σκεφτεί. Από μελέτες που έγιναν σε Ιάπωνες, έχει βρεθεί ότι στα άτομα που κατοικούν στην Ιαπωνία, όπου ξ διατροφή είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχή σε λίπη (15%), η εμφάνιση αυτών των καρκίνων είναι χαμηλή. Αλλά στους Ιάπωνες που μετανάστευσαν στη Χαβάη, που έχουν έτσι υιοθετήσει δυτικές διατροφικές συνήθειες και τρόπο διατροφής, η συχνότητα αυτών των τύπων καρκίνου αποβαίνει δραματικά αυξημένη, σε βαθμό να εξισώνεται με αυτή των υπόλοιπων Αμερικανών.

Μα με τι τρόπο οι φυτικές ίνες και τα λίπη μπορούν να επηρεάσουν τον καρκίνο;
Δεν είναι ακόμα διαθέσιμες όλες οι απαντήσεις, αλλά έχει διαπιστωθεί ότι ο καρκίνος είναι αποτέλεσμα της δράσης των καρκινογόνων, ερεθιστικών χημικών ουσιών που με τον καιρό μπορούν να προκαλέσουν καρκινογενείς τραυματισμούς στους διάφορους ιστούς.
Τα χολικά οξέα είναι ένα παράδειγμα. Η ποσότητα των λιπών στη διατροφή επηρεάζει την ποσότητα χολής που παράγεται από τον οργανισμό. Στο λεπτό έντερο, ορισμένα χολικά οξέα μπορούν να μετατραπούν σε ερεθιστικές ουσίες με καρκινογενή δράση, και όσο περισσότερο χρόνο παραμένουν σε επαφή με τα τοιχώματα του εντέρου, τόσο μεγαλύτερος θα είναι και ο ερεθισμός.
Και εδώ γίνεται κατανοητή η σημασία των φυτικών ινών. Με μια δίαιτα φτωχή σε αυτές, η τροφή κινείται αργά κατά το μήκος του εντέρου και συχνά χρειάζονται 3 με 5 μέρες για να το διατρέξει όλο. Οι φυτικές ίνες αντίθετα απορροφούν νερό σαν ένα σφουγγάρι, αυξάνοντας τον όγκο της περιττωματικής μάζας και διευκολύνοντας τη διέλευση. Με μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, η τροφή διαπερνά το εντερικό σύστημα σε 24 με 36 ώρες.
Αυτό έχει ένα διπλό ευνοϊκό αποτέλεσμα για το παχύ έντερο: συντομεύει την έκθεσή του σε ερεθιστικές ουσίες και μειώνει (αραιώνει) τη συγκέντρωσή τους, χάρις στην ιδιότητα των φυτικών ινών να διακρατούν νερό και να απομονώνουν σαν ένα φιλμ τα εντερικά τοιχώματα.

Και πια είναι η σχέση δίαιτας (τρόπου διατροφής) και καρκίνου του μαστού και του προστάτη;
Μια αυξημένη κατανάλωση λιπών εμποδίζει τη δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξάνει τα αιματικά επίπεδα των σεξουαλικών ορμονών. Πολλές μελέτες έδειξαν ότι αυτό βρίσκεται σε συσχέτιση με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού και υποθέτουμε ότι συσχετίζεται επίσης και με άλλους τύπους καρκίνου.

Η πλειονότητα των καρκίνων θα μπορούσε να προληφθεί

Ποιες άλλες συνήθειες του τρόπου ζωής επηρεάζουν τον καρκίνο;
Το πολύ αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου για τον οισοφάγο και το πάγκρεας, ειδικά στους καπνιστές. Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του ορθού και του προστάτη. Μετά υπάρχουν παράγοντες όπως η έκθεση στον αμίαντο, το παθητικό κάπνισμα και τοξικές χημικές ουσίες.
Ειδικά ο έλεγχος 4 παραμέτρων του τρόπου ζωής –εγκατάλειψη του καπνίσματος και του αλκοόλ, μετάβαση σε μια βεγκεταριανή δίαιτα πολύ φτωχή σε λίπη και πλούσια σε φυτικές ίνες, διατήρηση του σωματικού βάρους σε κανονικά επίπεδα- θα μπορούσε να αποτρέψει την εμφάνιση του 80% των καρκίνων που παρουσιάζονται σήμερα στις δυτικές κοινωνίες. Αντί να έχουμε λόγω καρκίνου μια περίπτωση θανάτου στις 4, η θνησιμότητα θα μειωνόταν σε 1 περίπτωση στις 20. Δεν είναι ένα απραγματοποίητο όνειρο…

Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο

Α. κάπνισμα
Το κάπνισμα ευθύνεται για τη 1 στις 3 περιπτώσεις θανάτου λόγω καρκίνου.

Β. κόκκινο κρέας

Όσοι τρώνε τακτικά κρέας κινδυνεύουν 3 φορές περισσότερο από όσους το τρώνε περιστασιακά.

Γ. τροφές-σκουπίδια
Όσοι γεμίζουν το στομάχι με κρουασάν, πατατάκια και ανθρακούχα αναψυκτικά, στερείται τις φυσικές αντικαρκινικές ουσίες που περιέχονται στα φρούτα και τα λαχανικά.

Δ. καθιστική ζωή
Όσοι κάνουν γυμναστική για τουλάχιστον 4 ώρες την εβδομάδα μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και του προστάτη περισσότερο από το 1/3.

Ε. υπερσιτισμός

Στη γυναίκα, το υπερβολικό βάρος αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του ενδομήτριου. Στον άντρα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη και του παχέος εντέρου.

Στ. αλκοόλ
Η κατάχρηση αλκοόλ βρίσκεται σε άμεση συσχέτιση με τον καρκίνου του ήπατος, του λαιμού και του οισοφάγου. Στη γυναίκα, ακόμα και ένα με δύο ποτήρια τη μέρα αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.

Ποσοστιαία αναλογία της θνησιμότητας από καρκίνο σε σχέση με το αλκοόλ:
Οισοφάγου: 75%
Τραχήλου: 50%
Λάρυγγα: 50%
Ήπατος: 30%



Στην πράξη


Το 80% των περιπτώσεων καρκίνου συσχετίζεται με παράγοντες που εξαρτώνται από τον τρόπο ζωής όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, το αλκοόλ και μια διατροφή πλούσια σε ζωικά προϊόντα και λίπη.

Μια θαυματουργή θεραπεία;
Φανταστείτε τι θα γινόταν αν ανακοινώνανε την ανακάλυψη ενός θαυματουργού χαπιού που θα προστάτευε από τον καρκίνο. Δε θα μιλούσαν για τίποτε άλλο. Ο κόσμος θα έκανε ουρά στο γιατρό για να πάρει τη συνταγογράφηση και οι εφευρέτες του χαπιού θα έκαναν βουνά από χρήματα.
Ένα τέτοιο χάπι δεν υπάρχει. Υπάρχουν όμως κάποιοι κανόνες υγιεινής ζωής που επιτρέπουν να προλάβουμε τις περισσότερες νεοπλασίες.
Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι η τροφή. Μπορεί κανείς να αρχίσει μειώνοντας αισθητά τα λίπη και τη χοληστερόλη στη διατροφή. Πολλές έρευνες έδειξαν ότι μια διατροφή αυτού του τύπου μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, διαβήτη, εγκεφαλικής αποπληξίας και πολλών ειδών καρκίνου.
Αλλά το να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής δεν είναι τόσο εύκολο σα να παίρνουμε ένα χάπι. Απαιτεί την εκμάθηση νέων συνηθειών και ικανότητα. Για παράδειγμα, το να μειώσουμε τα λίπη και τη χοληστερίνη στη δίαιτα σημαίνει να ετοιμάζουμε περισσότερα φαγητά χωρίς κρέας.
Ένας καλός τρόπος για να αρχίσουμε είναι να συνηθίσουμε να τρώμε μόνο βεγκεταριανά γεύματα μερικές μέρες την εβδομάδα. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατό να πειραματιστούμε με νέες συνταγές, διαμορφώνοντας έτσι έναν προσωπικό κατάλογο με αγαπημένα φαγητά.

Για να τρώμε καλά και υγιεινά πρέπει να ετοιμάζουμε νόστιμα φαγητά
Ένα καλό βιβλίο με συνταγές μαγειρικής είναι μια μακροπρόθεσμη επένδυση. Δεν υπάρχει καλύτερη μέθοδος για να καλυτερέψουμε τον τρόπο που διατρεφόμαστε. Σας προτείνουμε τον τόμο Ηθική Κουζίνα (Cucina etica) από τις εκδόσεις Sonda, με περισσότερες από 700 συνταγές. (σημ. μετ.: η συγγραφέας μου το έστειλε, είναι πολύ καλό, αλλά προς το παρόν δε μπορώ να το μεταφράσω –αλλά υπάρχουν πολλά βιβλία με υγιεινές συνταγές χωρίς κρέας και στα ελληνικά, παραπέμπω τους ενδιαφερόμενους εκεί)


Προς τη βέλτιστη (ιδανική) δίαιτα


Καταναλώνετε ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης. Περιέχουν βιταμίνες, μεταλλικά άλατα και φυτικές ίνες, οι οποίες λείπουν από τα ραφιναρισμένα τρόφιμα.

Τρώτε φρέσκα φρούτα κάθε μέρα.

Τρώτε μεγάλη ποικιλία λαχανικών. Τα λαχανικά σκούρου πράσινου χρώματος είναι απαραίτητα για όποιους ακολουθούν μια αυστηρά φυτική δίαιτα (βέγκαν -100γρ. τέτοιων λαχανικών περιέχουν περισσότερο ασβέστιο από 100γρ. γάλακτος). Τα κίτρινα λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνη Α.

Καταναλώνετε ελαιούχους ξηρούς καρπούς αλλά σε μέτριες ποσότητες. Περιέχουν πολλά μέταλλα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, αλλά και πολλά λίπη.

Τρώτε άφθονα όσπρια. Περιέχουν πρωτεΐνες και φυτικές ίνες και έχουν μικρή περιεκτικότητα σε λίπη.



Οι ιατρικές εξετάσεις μπορούν να σώσουν τη ζωή: νικήστε τον καρκίνο με μια έγκαιρη διάγνωση.
Υπάρχουν πιθανότητες 9 στις 10 να επιβιώσετε από τον καρκίνο του παχέος εντέρου πριν να διαδοθεί (να κάνει μετάσταση), αλλά μόνο 1 στις 14 μετά. Το 97% των γυναικών που διαγνώστηκαν με εντοπισμένο καρκίνο του μαστού είναι στη ζωή μετά από 5 χρόνια, αντί για το 20% των γυναικών που βρέθηκαν με καρκίνο που μεταστάθηκε.

Μαστός
Αυτοψηλάφηση. (αυτοέλεγχος του στήθους με ψηλάφηση): 1 φορά το μήνα αρχίζοντας από τα 25 χρόνια, τις επόμενες μέρες του έμμηνου κύκλου. Οποιοδήποτε οζίδιο που φαίνεται ύποπτο θα πρέπει να εξεταστεί από έναν ειδικό.
Ιατρική επίσκεψη: μια φορά το χρόνο αρχίζοντας από τα 25.
Μαστογραφία (ραδιολογική εξέταση του μαστού): κατά την εκτίμηση του γιατρού, πριν τα 50 χρόνια ηλικίας.

Τράχηλος της μήτρας
Παπ-τεστ (ανώδυνη λήψη μικρής ποσότητας κολπικού υγρού και ανάλυση των κυττάρων που περιέχει): αρχίζοντας με την έναρξη σεξουαλικών σχέσεων και μετά τα 25 χρόνια ηλικίας. Μετά την πρώτη φορά, η εξέταση επαναλαμβάνεται κάθε 1 χρόνο. Αν όλα είναι κανονικά, μετά κάθε 2 χρόνια.

Δέρμα
Αυτοεξέταση: μια φορά το μήνα. Εντοπίστε πιθανά μαργαριτόχρωμα εξογκώματα ή κόκκινα στίγματα που τείνουν να φολιδωθούν (να τους πέσει το δέρμα). Ελέγξτε ακόμα για «ασπράδες» που αρχίζουν να αλλάζουν μέγεθος ή χρώμα, ή που άρχισαν να βγάζουν εκκρίσεις ή να ματώνουν εύκολα.
Ιατρική επίσκεψη: μια φορά το χρόνο.

Παχύ έντερο
Αιμοκαλλιέργεια (έλεγχος για αίμα στα κόπρανα): μια φορά το χρόνο μετά τα 45 χρόνια ηλικίας.

Προστάτης
Ειδικό Προστατικό Αντιγονίδιο (Psa): έλεγχος του αίματος που πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο από τα 50 και μετά.
Δακτυλική διερεύνηση του ορθού: κάθε χρόνο μετά τα 50 χρόνια.


Dr.ssa Luciana Baroni,
Societa’ Scientifica di Nutrizione Vegetariana, SSNV-Onlus, Italia
Dr. Hans Diehl,
Lifestyle Medicine Institute, Loma Linda, Ca, USA