Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 2009

αποφάσισε να είσαι υγιής, 3ο κεφάλαιο

Luciana Baroni
Hans Diehl
ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΥΓΙΗΣ!
Η υγεία είναι αποτέλεσμα επιλογής, όχι της μοίρας
Ενότητα 1η:
ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Κεφάλαιο 1: το πανόραμα της υγείας
Κεφάλαιο 2: η δυτική δίαιτα
Κεφάλαιο 3: η σύγχρονη διατροφή
Κεφάλαιο 4: παιδιά σε κίνδυνο
Κεφάλαιο5: η τρίτη ηλικία

για τα βιογραφικά των συγγραφέων
και τη ρήτρα αποποίησης ευθύνης
βλέπε -->"εισαγωγή":
Κεφάλαιο 3ο: η σύγχρονη διατροφή

Επτά «θανάσιμα αμαρτήματα» στη διατροφή μας: Οι άνθρωποι στις δυτικές χώρες πιστεύουν ότι το να τρώνε πολύ σημαίνει ότι τρώνε καλά. Αλλά πληρώνουν ακριβά αυτή την ιδέα τους: με αρρώστιες που θα μπορούσαν να τις είχαν αποφύγει, με αναπηρία και πρόωρο θάνατο.

Που είναι το λάθος;
Τρώνε πολύ από όλα: πολλά ζάχαρα, πολλά λίπη, πολλή χοληστερόλη, πολύ αλάτι, πολλές θερμίδες. Και πολύ συχνά.
Αυτές οι υπερβολές ευνοούν την εμφάνιση στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης, της εγκεφαλικής αποπληξίας, της αρτηριακής υπέρτασης, της αρθρίτιδας, του διαβήτη των ενηλίκων, της παχυσαρκίας και διάφορων τύπων καρκίνου: αρρώστιες που ευθύνονται για 3 θανάτους στους 4. Και που συνδέονται με τον τρόπο ζωής και ειδικά με αυτό που τρώει κανείς.

Αρρώστιες που προκαλούνται από την τροφή; Εξαιτίας των φυτοφαρμάκων και των συντηρητικών;
Κατά εκπληκτικό τρόπο, φυτοφάρμακα και συντηρητικά δεν είναι το χειρότερο κακό. Ορίστε οι κυρίως ένοχοι:

Ζάχαρα: η κατανάλωση απλών σακχάρων δε θα έπρεπε να ξεπερνάει το 10% των συνολικών θερμίδων, ενώ δυστυχώς φτάνει στο 20%. Χωρίς φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά, τα εξευγενισμένα (απλά) ζάχαρα είναι μόνο «γυμνές θερμίδες» και η αυξημένη θερμιδική τους πυκνότητα ευνοεί την παχυσαρκία.
Ραφιναρισμένα τρόφιμα: Έναν καιρό πιστεύανε ότι το ραφινάρισμα, ο «εξευγενισμός» των τροφίμων, ήταν χρήσιμος γιατί απομάκρυνε τα πλεονάζοντα, αχρείαστα μέρη τους. Σήμερα, αντίθετα, έχει γίνει πλήρως αντιληπτή η σημασία των φυτικών ινών για την προστασία από ορισμένους τύπους καρκίνου, για τη σταθεροποίηση των επιπέδων ζάχαρου στο αίμα και του σωματικού βάρους και για την πρόληψη διάφορων γαστροεντερικών ασθενειών (πέτρες στο συκώτι, αιμορροΐδες, δυσκοιλιότητα και σκωληκοειδίτιδα).
Αλάτι: Στη Δύση, η κατανάλωση αλατιού είναι τουλάχιστον διπλή από τη συνιστώμενη ημερήσια δόση των 5 γραμμαρίων (=ένα κουταλάκι τη μέρα) και μπορεί να φτάσει τα 20 γραμμάρια. Αυτή η υπερβολή είναι αιτία υπέρτασης, καρδιακής ανεπάρκειας και νεφρικών παθήσεων.
Λίπη: Προσλαμβάνονται με τη μορφή λιπών το 37 με 40 % των συνολικών θερμίδων. Είναι πολύ περισσότερα απ’ ότι ο οργανισμός μπορεί να διαχειριστεί, και αιτία αρτηριοσκλήρωσης, σεξουαλικής ανικανότητας και για βλάβες στον εγκέφαλο και την καρδιά. Επιπλέον τα λίπη συμβάλουν στην εμφάνιση παχυσαρκίας και ευνοούν το διαβήτη των ενηλίκων και ορισμένα είδη καρκίνων.
Πρωτεΐνες: Μια δίαιτα πλούσια σε κρέας και ζωικά προϊόντα παρέχει περισσότερες πρωτεΐνες λίπη και χοληστερίνη από το αναγκαίο. Οι δυτικοί καταναλώνουν 2 με 3 φορές την συνιστώμενη ποσότητα πρωτεϊνών. Η επιστήμη σήμερα αναγνωρίζει ότι μια περιορισμένη περιεκτικότητα της διατροφής σε πρωτεΐνες, λίπη και χοληστερόλη είναι ουσιώδης για την υγεία και τη μακροζωία.
Ποτά/ροφήματα: Στην Ιταλία πίνουν όλο και πιο σπάνια φυσικό νερό, που σήμερα υποκαταστάθηκε από αεριούχα αναψυκτικά, γλυκά ποτά, κρασί, μπίρα, καφέ και τσάι. Πολλά από αυτά τα ποτά είναι υπερθερμιδικά, γιατί είναι πλούσια σε σάκχαρα και αλκοόλ και μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τον έλεγχο της γλυκαιμίας και το σωματικό βάρος. Επιπλέον, η καφεΐνη, ο φώσφορος και άλλα χημικά προϊόντα που βρίσκονται μέσα σ’ αυτά τα ποτά αποτελούν έναν ακόμα κίνδυνο για την υγεία μας.
Σνακ/μικρογεύματα: Αυτά τα προϊόντα με τις τεχνητές γεύσεις υποκαθιστούν την πραγματική τροφή. Στο σχολείο, στο γραφείο, ακόμα και στο νοσοκομείο, το αυτόματο μηχάνημα πώλησης αυτών των ειδών είναι πια μια συνηθισμένη παρουσία, τα διαλείμματα για καφέ ο κανόνας, και τα μικρογεύματα, αλμυρά και γλυκά, είναι μια παγιωμένη πραγματικότητα. Πλήρη γεύματα, που τρώγονται με την οικογένεια σε σταθερά οράρια είναι όλο και περισσότερο η εξαίρεση. Τα σνακ απειλούν την πέψη, υπερφορτώνουν το στομάχι και προκαλούν συχνά φουσκώματα και δυσκολίες στην πέψη.

Μα υπάρχει κάτι που μπορούμε να φάμε;
Σκεφτείτε τα φρούτα: εκατοντάδες είδη, ένα υπερθέαμα από χρώματα. Πάρτε τα χορταρικά, τα κηπευτικά, τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς. Και μην ξεχάσετε τα δημητριακά, τη βάση κάθε υγιεινής διατροφής και πραγματικό ορυχείο υγείας και γεύσης.
Μια ποικιλία από φυτικά τρόφιμα, όσο γίνεται πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση (δηλαδή όχι πολύ «ραφιναρισμένα» ή βιομηχανικά επεξεργασμένα) δίνει στον οργανισμό όλα τα λίπη, τις πρωτεΐνες, τις φυτικές ίνες και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, ενώ ακόμα σέβεται το περιβάλλον και το πορτοφόλι μας.
Αλλά η καλύτερη είδηση είναι ότι αυτός ο τρόπος διατροφής επιτρέπει να επιβραδύνουμε, ή ακόμα και να αποτρέψουμε, την εμφάνιση των περισσότερων θανατηφόρων ασθενειών που είναι συνήθεις στις δυτικές κοινωνίες. Τα φυσικά φυτικά τρόφιμα όχι μόνο επιτρέπουν να τρώμε μεγάλες ποσότητες τροφής χωρίς κίνδυνο να παχύνουμε, αλλά ευνοούν την κατάσταση της υγείας και της ενέργειας για όλη μας τη ζωή.

Στην πράξη

Πολύ! Η υπερβολή στη ζάχαρη (σε όλες τις μορφές της), σε ραφιναρισμένα τρόφιμα, σε αλάτι, λίπη, πρωτεΐνες, ποτά και σνακ είναι ένα θανάσιμο μείγμα. Μόνο περιορίζοντας αυτές τις ουσίες και τρώγοντας περισσότερες πλήρεις, φυσικές τροφές μπορούμε να εξασφαλίσουμε ιδανικά επίπεδα υγείας και ενέργειας.

Υπάρχει πολύ στο πιάτο;
Αχόρταγοι για λίπη
Όποιος τρώει πολλά λιπαρά πληρώνει τις συνέπειες με έμφραγμα, εγκεφαλικό, παχυσαρκία και άλλες ασθένειες.

Αδυνατίστε τη σαλάτα
Μία μοτσαρέλα ή 150 γραμμάρια τόνου προσθέτουν περίπου 300 θερμίδες στη σαλάτα. Μπορείτε να κάνετε και χωρίς, την επόμενη φορά αρτύστε τη σαλάτα με χυμό λεμονιού, ή με αυτή τη σάλτσα:

Άρτυμα για μια σαλάτα σούπερ
4 κουταλάκια νερό
1 κουταλάκι έξτρα παρθένο ελαιόλαδο
¼ σκελίδα σκόρδο ή ¼ ενός κρεμμυδιού
¼ κουταλάκι αλάτι
Αναμίξτε όλα τα συστατικά και ανακατώστε καλά.
Αφήστε το να «καθίσει», γίνεται καλύτερο με τον καιρό.

Παιχνίδι: Γράψτε τα γράμματα που υπάρχουν στις περιγραφές στις σωστές ονομασίες που τους αντιστοιχούν

--- ζάχαρα ---σνακ ---λίπη ---αλάτι
---πρωτεΐνες ---ποτά ---επεξεργασμένα τρόφιμα

Α. Έχουν πια αντικαταστήσει το νερό. Σχεδόν όλα είναι υπερθερμιδικά και περιέχουν χημικές ουσίες.

Β. Τους έχουν αφαιρεθεί οι φυτικές ίνες που προστατεύουν από ορισμένους τύπους καρκίνου, σταθεροποιούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και βοηθούν να ελέγξουμε το σωματικό βάρος.

Γ. Φτάνει ένα κουταλάκι τη μέρα, αλλά βρίσκεται σε πολλές συντηρημένες τροφές. Ευνοεί την υπέρταση, την καρδιακή ανεπάρκεια και τις ασθένειες των νεφρών.

Δ. Για πολλούς συνιστούν το 40% των ημερήσιων θερμίδων. Ευνοούν την αρτηριοσκλήρωση, την παχυσαρκία και τον διαβήτη των ενηλίκων (τύπου 2).

Ε. Δεν είναι απαραίτητα, και οπωσδήποτε δεν πρέπει να ξεπερνούν το 10% των ημερήσιων θερμίδων. Δεν περιέχουν φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά.

Ζ. Οι δυτικοί καταναλώνουν το διπλό ως το τριπλό την αναγκαίας ποσότητας. Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν σήμερα ότι αυτή η υπερβολή μπορεί να είναι επιβλαβής.

Η. Συχνά υποκαθιστούν την πραγματική τροφή. Φτωχά σε θρεπτικά συστατικά, δαπανηρά, διαταράσσουν την πέψη.

Οι σωστές απαντήσεις: Ε, Η, Δ, Γ, Ζ, Α, Β.
Dr.ssa Luciana Baroni,
Societa’ Scientifica di Nutrizione Vegetariana, SSNV-Onlus, Italia
Dr. Hans Diehl,
Lifestyle Medicine Institute, Loma Linda, Ca, USA